Europese regeringen moeten ervoor zorgen dat toegang tot het hoger onderwijs alleen afhankelijk is van eerder opgedane kennis. Discriminatie en oneigenlijke selectie moet ten koste van alles voorkomen worden.
Dat staat in de 'European Student Declaration' die afgelopen weekeinde (16, 17 en 18 november) in Brussel werd vastgesteld tijdens een Europese studentenconventie. In de Belgische hoofdstad kwamen 120 studentenvertegenwoordigers uit 37 Europese landen bijeen. Op 17 november wedr tevens de zestigste verjaardag van een verzetsactie van Tsjechische studenten tegen de bezetting van de Duitse Nazi's herdacht.
De 'European Student Convention' stond onder auspiciën van de ESIB, een Europese overkoepeling van nationale studentenorganisaties. Vanuit Nederland zijn zowel studentenvakbond LSVb als studentenorganisatie ISO bij ESIB aangesloten.
De conventie stond in het teken van 'de sociale dimensie van hoger onderwijs'. De verzamelde aanwezigen maken zich namelijk zorgen dat de voorgenomen hervormingen in het Europese Hoger Onderwijs beperkt zullen blijven tot curricula, onderwijsorganisaties en instituties.
Op basis van de zogenaamde 'Bologna Verklaring' worden overal in Europa de onderwijsstelsels hervormd. Een voornaam doel is grotere mobiliteit van studenten. Nederland bevindt zich met de inrichting van het bachelor-masterssysteem in de voorhoede. De Europese studentenvertegenwoordigers willen echter meer:
'Wij strijden voor een democratisch stelsel voor hoger onderwijs, waarin niemand wordt uitgesloten', aldus de studentenverklaring die in Brussel werd aangenomen. 'Wij strijden voor het welzijn van de student'. De verklaring wordt namens de studenten op 29 november door de Vlaamse onderwijsminister Vanderpoorten aangeboden aan de Europese ministerraad.
Behalve gelijke toegangseisen wil de studentenorganisatie ook ondersteuning van iedere student door de overheid. 'Overheden en instellingen voor hoger onderwijs moeten hoge kwaliteit garanderen door volledige toegang van de student tot de welvaartsstaat, permanente begeleiding en opheffen van alle discriminatie en financiële barrières', klinkt het een tikje hoogdravend in de verklaring.
Waar het de studenten verder om te doen lijkt, is gelijkschakeling van de rechten van iedere studerende in Europa. 'Wij willen dat de verschillen verdwijnen tussen de hoogte van de collegegelden en de studiebeurzen in de verschillende landen', aldus LSVb-afgevaardigde Nikki Heerens. 'Pas dan kan er sprake zijn van een flexibele hoger onderwijsruimte in Europa met echte mobiliteit.'
De ESIB maakt zich ten slotte zorgen dat onderwijs in internationale onderhandelingen over vrijhandel tot 'vrij verhandelbaar goed' wordt verklaard. Dat is niet zonder aanleiding, want verminderde overheidsinvloed is inderdaad onderwerp van besprekingen die momenteel worden gevoerd binnen de wereldhandelsorganisatie WTO en de vaststelling van het handelsverdrag GATS (de General Agreement of Trade in Services).
'Studenten zijn geen consumenten die een product afnemen', aldus de zondag vastgestelde verklaring. 'Ze vormen een kernondereel van het onderwijs zelf. Onderwijs is geen verbruiksartikel. Het is een mensenrecht dat niet verhandeld kan worden. Het effect op een democratische samenleving en persoonlijke ontwikkeling is minstens zo belangrijk als de arbeidsmarkt."
