Setargew Kenaw Fantaw (42) bracht zijn jeugd door in Gondar, de vroegere hoofdstad van Ethiopië. Na zijn middelbare school behaalde hij zijn diploma Filosofie aan de universiteit van Addis Abeba, de huidige hoofdstad van het land. Inmiddels werkt hij al enkele jaren aan diezelfde universiteit als docent en woont hij met zijn vrouw en hun twee kinderen in Addis Abeba.
`Ik had altijd al de ambitie om verder te leren en werd twee jaar geleden geselecteerd voor een speciale beurs', vertelt hij. `Zo werd het mogelijk om naar Twente te gaan.' Uiteindelijk ging de beloofde beurs aan zijn neus voorbij, maar besloot zijn universiteit hem te ondersteunen. Zo kon hij toch de master Philosophy volgen: de Engelstalige en internationale opvolger van de voormalige opleiding wijsbegeerte van wetenschap, technologie en samenleving.
Setargew was aangenaam verrast toen hij in augustus 2004 in Nederland arriveerde. `Iedereen was erg warm en behulpzaam. Zeker van het International Office kreeg ik ontzettend veel hulp.' De Ethiopiër doelt hiermee op de medische hulp en het vervoer dat hem werd aangeboden. Hij had namelijk net voor zijn vertrek naar Nederland een been gebroken.
Niet alles liep even gesmeerd. `Het International Office had een kamer voor me geregeld in een flat in de stad. Maar dat was niks voor mij, veel te lawaaiig. Voor de studenten daar begon het weekend al op woensdag. Ik veroordeel ze niet, maar op mijn leeftijd heb je geen zin meer om de hele week te feesten.' Na een aantal maanden kon Setargew alsnog op de campus terecht. `Dat was een stuk duurder, maar ik zag dat als een investering. De rust die je hier vindt is echt ideaal voor mij.'
Niet dat hij veel thuis was. `Ik werkte de hele week door op de faculteit, ook in het weekend. 's Avonds ging ik even naar huis om te eten en een dutje te doen, en vervolgens ging ik weer terug naar de faculteit tot middernacht,' vertelt hij. `Ik klaag helemaal niet hoor, ik ben erg gedisciplineerd en vond het ontzettend fijn om me intellectueel te ontwikkelen.'
Na een jaar moest Setargew weer terug naar Ethiopië, zijn visum verliep. `Toen heb ik allerlei vakken op afstand gedaan. Ik had contact met de docenten via e-mail.' Hij zou na een paar maanden weer terugkeren, maar dat moment werd steeds verder uitgesteld. `Het lukte maar niet om een visum te krijgen.' Uiteindelijk kon hij pas afgelopen september terug naar Twente komen, met een toeristenvisum van drie maanden. `Hier aangekomen moest ik, naast mijn scriptie, ook nog een aantal vakken doen. Dat was echt keihard werken.'
Setargews scriptie gaat over de technologieoverdracht tussen culturen. Hij richtte zich daarvoor op de situatie in zijn geboorteland. Setargew concludeerde dat de `standaard theorieën' te weinig aandacht hebben voor de manier waarop technologieën in staat zijn om culturen te veranderen. Bovendien houden de eerdere theorieën te weinig rekening met de specifieke manier waarop culturen technologieën anders interpreteren dan hun ontwerpers hebben bedoeld. `Daardoor kunnen onvoorspelbare culturele implicaties ontstaan,' vertelt hij.
Als voorbeeld noemt Setargew de introductie van de mobiele telefoon in Ethiopië. `In Afrika is men oorspronkelijk niet erg punctueel. Mensen houden zich niet aan afspraken, komen veel te laat. Doordat er tegenwoordig mobiele telefoons zijn, kan iemand de andere partij bellen waar hij blijft.' Ook de traditionele rolverdeling tussen mannen en vrouwen beïnvloedt het gebruik van de techniek, en vice versa. `In Ethiopië zijn vrouwen best onafhankelijk, in de zin dat ze een baan hebben bijvoorbeeld. Maar zij moeten na hun werk meteen naar huis, terwijl de heren vaak nog een café induiken. Vroeger wist de vrouw dan totaal niet waar manlief uithing, maar tegenwoordig kan ze hem opbellen.'
Setargew hield vorige week donderdag zijn colloquium `Ik heb zelf ontzettend veel geleerd en kan deze kennis weer overdragen op mijn studenten in Ethiopië.' Ook gaat hij de samenwerking met zijn begeleiders Tjalling Swierstra en Peter Paul Verbeek voortzetten. Met hen schreef hij al aan een aantal artikelen en er zit meer aan te komen.
Gisteren vloog Setargew weer terug naar Ethiopië. Hij is blij om terug te gaan naar zijn gezin, maar toch hoopt hij binnenkort weer naar Twente te komen. `Ik ben door mijn faculteit voorgedragen voor het Top Talent-programma. Als ik daarvoor word geselecteerd kan ik in Twente voor vier jaar aan de slag. Dan wil ik mijn vrouw en kinderen meenemen.' Peinzend: `Misschien kan dan ook mijn vrouw hier haar master gaan doen.'
 |
| Setargew Kenaw Fantew deed onderzoek naar de technologieoverdracht tussen culturen. |
