Kwestie van goed pluggen

Het ISO-kantoor aan de Bemuurde Weerd in Utrecht, maandagochtend twaalf uur. Sebastiaan den Bak (22) beent door de gang, telefoon aan z'n oor geklemd. `Nee, op die procentpunt zitten studenten absoluut niet te wachten', zegt hij in de hoorn. `De overheid wil het lenen stimuleren, maar verhoogt tegelijkertijd de rente. Dat is toch absurd?' Aan de andere kant van de lijn hangt een radiostation, Sebastiaan is live in de uitzending. ISO-bureauhoofd Rozemarijn behandelt ondertussen in haar kantoor aan het eind van de gang de diverse interviewaanvragen. Radio 1, 2 en 3, BNR-Nieuwsradio, NOS Headlines, Campusradio, 538, ze bellen allemaal. `Nee, het is dén Bak, niet de Bak', corrigeert Rozemarijn een beller. `Ja, hij moet wel aan de bak vandaag ja, haha.'

De maandagochtendopening van de Volkskrant over de forse rentestijging voor studentenleningen is de oorzaak van alle hectiek. Sebastiaan, even bevrijd van zijn mobiel, vertelt dat ze stiekem al op de opening van de krant rekenden. Hij vertelt kort wat er aan de hand is. `Vorige week stuurde het kabinet een wijziging op de Wet Studiefinanciering naar de Tweede Kamer. In de memorie van toelichting op die wijziging staat dat de rente voor studieleningen met een procentpunt wordt verhoogd.' Het ISO wilde dat naar buiten brengen en lichtte de Volkskrant in. `Zij kregen van ons de primeur. Dat is namelijk de enige manier om het op de voorpagina te krijgen', zegt Sebastiaan als doorgewinterde lobbyist. Hij was nog wel even bang dat ander, belangrijker, nieuws roet in het eten zou gooien. Grijnzend: `Maar toen ik vanochtend om tien over zeven door de radio gebeld werd, dacht ik, het zit vast wel goed met die opening.'

Het ISO deed daarna meteen een persbericht uit naar al zijn perscontacten, zodat de telefoons op de burelen van de lobbypartij roodgloeiend staan. De agenda van Sebastiaan is omgegooid om aan alle interviews mee te kunnen werken. Alleen een afspraak in Zoetermeer bij onderwijsbond CNV gaat door. Sebastiaan kijkt op de klok. `Om tien voor één moeten we weg.'

De rest van het ISO-bestuur is in de vergaderkamer bezig met de wekelijkse bestuursvergadering. Hun voorzitter schuift even aan om nog wat puntjes mee te pakken. Ook bespreken ze de strategie. Wat moet Sebastiaan wel zeggen, en wat niet? Zijn telefoon rinkelt alweer. Het RTL-Nieuws meldt zich. Ze willen een interview voor de camera, voor het half acht journaal. Sebastiaan vertelt dat hij op het punt staat naar Zoetermeer te vertrekken. Geen probleem, dan wordt station Zoetermeer de locatie. Het hele bestuur is opgetogen, ze komen op tv!

De tijd dringt. Sebastiaan klapt bij wijze van lunch een paar boterhammen dubbel, steekt een appel in z'n zak en draaft met bestuursgenoot Bart Buijs naar het station om de trein naar Zoetermeer te halen. In de trein blijft de telefoon rinkelen. En er komt een sms. `Mijn vriendin, ze is trots op me.' Sebastiaan geniet. `Op een dag als vandaag kan ik echt opkomen voor mijn achterban. Dit lobbywerk bevalt me ontzettend goed. Vantevoren had ik nooit kunnen bedenken hoe zo'n bestuursjaar is. Maar het is chaotischer en complexer en interessanter en gaver dan ik ooit had gedacht.' Straks in juni wisselt het bestuur en wordt Sebastiaan weer `gewoon' student. Vastberaden: `Ik ga niet meer terugverhuizen naar Enschede. Ik hoef nog maar een paar vakjes te halen en mijn master wil ik in het westen van het land doen. Ik denk aan european studies, zoiets.'

De voorzitter is een tikkeltje gespannen voor het komende interview. `Ik heb natuurlijk wel mediatraining gehad, maar het blijft spannend. De opname is buiten, dus waarschijnlijk moet ik staan. Wat doe ik dan met m'n handen? En zal ik m'n jas uitdoen of aanhouden?' Tijdens het aankleden die ochtend heeft hij al wel rekening met een televisie-interview gehouden. `Ik heb expres een trui in een sprekende kleur aangetrokken!'

Op station Zoetermeer krijgt niemand de appelgroene trui te zien, want de cameraman van RTL adviseert Sebastiaan zijn jack lekker aan te houden. `Het is veel te koud, joh.' Even later komt ook de verslaggever aanrijden, Jaap van Deurzen. Die legt uit dat Sebastiaan in eenvoudige bewoordingen zijn punt moet maken. Dat gaat soepel, het staat er in no time op. Van Deurzen is tevreden. `Ik had ook niet anders verwacht', zegt hij. `Die studentvertegenwoordigers zijn doorgaans zo gemotiveerd om hun standpunt te verwoorden en weten zo goed waar ze het over hebben, dat komt gewoon heel goed over.'

De mannen van RTL vertrekken weer. Sebastiaan en Bart lopen door naar hun afspraak bij Onderwijsbond CNV. Onderweg overleggen ze druk over het item. Hoe zal het gemonteerd worden? Het ging toch wel goed?

Met CNV-voorzitter Marleen Barth praten ze even later over onderwijszaken. De afspraak is tot stand gekomen op verzoek van het ISO. `We willen graag weten hoe jullie over bepaalde zaken denken en bekijken wat we voor elkaar kunnen betekenen', zegt Sebastiaan. Barth is in haar nopjes met de belangstelling van de studenten en toont zich erg geïnteresseerd in de notitie die het ISO wil schrijven over uitval in het hoger onderwijs. `Jongens, als jullie ooit een handtekening nodig hebben, laat het me dan weten.'

Terug in de trein naar Utrecht kijken de bestuurders via hun PDA op nieuwssite nu.nl. `We staan erop', zegt Bart trots tegen Sebastiaan. In het bericht wordt naast het ISO ook een woordvoerder van het ministerie van OCW geciteerd die zegt dat het nieuws van de procentpunt helemaal niet zo nieuw is. Het zou al veel langer bekend zijn.

`Dat is ook zo', reageert Den Bak relaxed. `In het vorige wetsvoorstel stond het ook al genoemd. Maar in dat wetsvoorstel stond ook het hele verhaal over de leerrechten. Toen hebben we daar al onze pijlen op gericht. Niemand maalde toen om die procentpunt. Maar nu de leerrechten controversieel zijn verklaard en het kabinet het voorstel over de terugbetalingsregeling los bij de Kamer indient, is het wél een goed moment om er aandacht voor te vragen. Het ministerie kan wel roepen dat het al eerder bekend was, dat verandert niks aan de feiten.'

Timing is cruciaal bij lobbyen, leerde Sebastiaan. `Het is een kwestie van goed pluggen. Dit keer pakte het heel goed uit. Nu straks alle kranten het nieuws hebben gebracht, kunnen we gaan lobbyen bij de verschillende kamerleden. We sturen uiteindelijk aan op een amendement.'

Het is al namiddag als de trein aankomt op Utrecht Centraal. `Ik ga nog even naar kantoor om wat dingen te regelen', zegt Sebastiaan. `En daarna ga ik het RTL-Nieuws kijken. En m'n oma bellen, dan kan ze de videorecorder aanzetten.'

's Avonds om zeven uur belt hij op, een illusie armer. RTL zal het interview niet uitzenden, omdat ze het item niet rond konden krijgen. `Ik baal er goed van', zegt Sebastiaan. `Maar', vervolgt hij monter, `er is ook goed nieuws. Het CDA belde net, om met ons van gedachten te wisselen.'

Het lobbyen is begonnen.

Ook in de trein naar Zoetermeer blijft de telefoon rinkelen. (Foto's: UT-Nieuws)