Met een ultragevoelige chip, ontwikkeld door postdoc Aurel Ymeti, is het mogelijk om
met een beetje bloed of speeksel in slechts enkele minuten vast te stellen of iemand met een gevaarlijk virus rondloopt of niet. Vernieuwend, want de werkwijze is eenvoudig, snel en de chip is overal ter wereld te gebruiken.
De sensor is het resultaat van Aurel Ymeti's promotiewerk bij de faculteit TNW. Hij heeft er een goed gevoel aan overgehouden. `De telefoon staat roodgloeiend. Vanuit het bedrijfsleven en de media is er veel interesse. Onze chip werd vermeld in het vakblad Nature, MIT's Technology Review en ook de Franse krant Le Monde wijdde er een artikel aan.'
Ymeti ontwikkelde de chip samen met Hans Kanger en de hoogleraren Jan Greve en Vinod Subramaniam van de Biophysical Engineering groep. Het toepassen ervan kan overal: de chip is een niet al te groot en portable. Bovendien is hij eenvoudig en snel door iedereen te gebruiken. `Een voorbeeld,' zegt Ymeti. `Neem de uitbraak van SARS. Wil je die voorkomen of indammen, dan kun je via een bloed- of speekselmonster, van bijvoorbeeld passagiers op een luchthaven, nagaan wie ermee besmet is en deze personen vervolgens in quarantaine zetten.' De onderzoeker vertelt dat de sensor zeer gevoelig is en heel nauwkeurige metingen verricht. `En daarvoor hoeft je niet naar een laboratorium waar je vaak enkele dagen op de uitslag moet wachten.' Het SARS-voorbeeld is slechts één van de op te sporen virussen. `Allerlei ziekten waarbij antilichamen worden aangemaakt, zijn te detecteren. Voor de testen zijn enkele eiwitten nodig, bloed of speeksel, en in no time weet je of iemand besmet is en ook waarmee.' Dit testen gebeurt aan de hand van lichtpatronen. Op de chip zitten vier parallelle lichtkanalen: een referentiekanaal en drie meetkanalen. `De eiwitten breng je hierop aan. Door verandering in het lichtpatroon kun je vaststellen of er sprake is van een besmetting.'
Op dit moment staat een prototype van de chip in het UT-laboratorium. `Daar hebben we de eerste succesvolle metingen meegedaan. In samenwerking met het bedrijf PaRaDocs Group BV gaan we nog een prototype ontwikkelen om metingen te verrichten in onder meer ziekenhuizen en klinieken. Mochten die testen ook positief uitvallen, dan gaan we met de chip de markt op.'
De bekende viroloog Ab Osterhaus, hoofd van de virologieafdeling van het Erasmus Universial Medical Centre in Rotterdam, zegt de ontwikkeling interessant te vinden. `De bestaande techniek om virussen te detecteren, krijgt hier een nieuwe toepassing. Deze is heel specifiek, omdat je maar naar een beperkt aantal virussen gaat kijken. Wat wij op het Erasmus doen, is onderzoek naar de aanwezigheid van honderden virussen. Een chip voor dit soort onderzoek is daarom zo duur.' Of de sensor van Ymeti echt wereldschokkend is, vraagt Osterhaus zich af. `Op heel veel plaatsen in de wereld werkt men aan de ontwikkeling van zulke chips. Er is vraag naar vanuit de markt en daar spelen onderzoekers op in.'
Het artikel `Fast, ultrasensitive virus detection using a young interferometer sensor' verschijnt in de februari-editie van Nano Letters. Andere links over dit onderwerp: MIT's Technology Review en Nature.com.
