 |
| Beeld van een vorige bata-editie. Vaak komen lopers uitgeput de streep over. |
De marathon van Rotterdam werd er onlangs halverwege om afgelast: de toch wel erg hoge temperatuur. De deelnemers moesten wandelend de marathon uitlopen. Tot grote frustraties van sommige renners. Zo warm was het, met een graadje of 25, toch ook weer niet? Maar er belandden wel 26 mensen in het ziekenhuis.
De Batavierenrace is natuurlijk geen marathon, het gaat om etappes van enkele kilometers. `Maar voor ongetrainde lopers kan het warme weer problemen opleveren', zegt UT-fysiotherapeut Rene Polman. `Tijdens de race is niet continu water beschikbaar. Toch moet je elk kwartier zo'n 200 milliliter vocht drinken. Zorg dat de begeleidende fietser dat bij zich heeft.'
De organisatiecommissie van de Batavierenrace had deze week overleg met Polman, naar aanleiding van de weerberichten. `In het begin van de week dachten we even: ojee, het wordt warm. We gaan in ieder geval voor extra water zorgen. Eén van de sponsors is Vitens, zij zorgen voor waterposten langs de weg. Het is niet zo dat we extra EHBO'ers inschakelen, die zijn er voldoende. De wedstrijdleiding houdt in ieder geval goed in de gaten of de lopers het aan kunnen. In geval van nood moet de race worden stilgelegd', aldus commissielid Jorik Klein.
`Draag een pet', luidt verder het advies van Polman. `En zorg voor kleding met een goede vochtregulatie. `Een echt loopshirt is beter dan een katoenen shirt, omdat dit laatste teveel vocht opneemt. Dan word je dus kletsnat.' De laatste etappe staat bekend om de lopers in allerlei grappige kostuums. `Hoe leuk dit ook is, ik zou zaterdag absoluut niet in een bananenpakje gaan rennen. Dat is ongezond.'
`Het is niet alleen de temperatuur die gezondheidsrisico's kan opleveren tijdens hardlopen', zegt Sebastiaan Platvoet, bewegingswetenschapper en werkzaam als docent bij het Instituut voor Sport & Bewegingsstudies van de Hogeschool Arnhem Nijmegen. `Ook zaken als luchtvochtigheid, windsnelheid en straling van de zon spelen een belangrijke rol. Geen wind, felle zon en hoge temperatuur vormen de meest slechte combinatie.'
Zelf loopt hij ook een etappe tijdens de Batavierenrace, met het handbalteam US uit Amsterdam. `De beste tijden bij hardloopwedstrijden worden over het algemeen gelopen bij temperaturen rond de 10 tot 14 graden', vertelt hij. `Bij een temperatuur zoals die zaterdag is voorspeld, gebeurt er van alles in je lichaam. De spieren vragen om meer bloed en zuurstof. Warmte moet het lichaam uit via het bloed. Dat kan doordat de doorbloeding naar de huid toeneemt. Tijdens inspanning is er een strijd tussen de spieren die meer bloed willen en de warmteregulatie die bloed naar de huid wil sturen om de warmte kwijt te raken. Die laatste, de warmteregulatie, zal winnen. En dat betekent dat je spieren minder bloed, minder voedingsstoffen en dus ook minder energie krijgen.' Conclusie? `Pas je doelstellingen aan als je onder deze omstandigheden moet lopen.'
Ook over `hitteaandoeningen' heeft Platvoet het een en ander te vertellen. Zo bestaan er hittekrampen. `Dat is zware kramp in de spieren, veroorzaakt door vochttekort en mineralen. Warmtestuwing? Symptomen daarvan zijn extreme vermoeidheid, ademnood, duizeligheid, overgeven, flauwvallen en een snelle, zwakke polsslag. Komt allemaal omdat de spieren en huid te weinig bloed krijgen. In beide gevallen geldt: ga naar een koele plek, doe de voeten omhoog, neem zout tot je en drink veel.' In het ergste geval kan een hitteberoerte optreden, vertelt hij. De temperatuur van je lichaam komt dan boven de veertig graden, je stopt met zweten, krijgt een warme en droge huid, een snelle polsslag en ademhaling, bent verward en kunt bewusteloos raken. Platvoet: `Niets doen kan dan tot coma of zelfs dood leiden. De beste behandeling is om snel af te koelen in een koud bad of ijs, natte doeken te gebruiken en koele lucht toe te blazen.'
Heftig dus. Hoe kijkt deze sportdeskundige eigenlijk tegen zijn eigen etappe aan? `Ik vind het geen probleem om hard te lopen als het warm is. Ik zweet namelijk enorm en verlies op die manier veel warmte. Daardoor ben ik goed tegen de warmte bestand.'
