Alles van Alice

| Redactie

Als wiskundige werd Lewis Carroll (pseudoniem van Charles Ludwidge Dodgson), veel minder bekend dan als auteur van Alice in Wonderland (1865). Toen EWI-docent Henri Ruizenaar tijdens zijn studie wiskunde in Leiden op een paar vertalingen van zijn vakgenoot stuitte, besloot hij een verzameling op te bouwen.

Henri Ruizenaar met een klein deel van zijn verzameling: Carroll in het Deens, Afrikaans, Hindi en Aboriginal.
Henri Ruizenaar met een klein deel van zijn verzameling: Carroll in het Deens, Afrikaans, Hindi en Aboriginal.
(Foto: Arjan Reef)

Inmiddels heeft Ruizenaar uitgaven in ruim zestig verschillende talen. Alice in het Swahili ontbreekt nog, net als de uitgave met tekeningen van Salvador Dalí. De eerste is onvindbaar, de tweede te duur. Vanaf vandaag exposeert hij een deel van zijn collectie in de bibliotheek in de Vrijhof; over twee weken geeft hij een lezing.

`Er bestaat een heuse Alice-industrie, van Alice-behang tot Alice-theeserviezen. Je kunt hele slaapkamers inrichten met als thema Alice in Wonderland', aldus Ruizenaar. `Maar mijn doel is om zoveel mogelijk werk van Carroll te verzamelen. Ik heb wel wat elpees en dvd's, maar het gaat me om de boeken. Eigenlijk heeft Carroll maar drie bekende werken gemaakt. Dat zijn Alice in Wonderland, Alice in Spiegelland en De Jacht op de Snark.'

Ruizenaar heeft daar enkele duizenden exemplaren van die hij in een speciale kamer bewaart. Op alfabet, van Aboriginal tot Zweeds. Daarbij zijn bijvoorbeeld 150 Duitse vertalingen en honderd in het Italiaans. Van de Nederlandse uitgaven heeft hij zo'n negentig procent in bezit. Een daarvan is een van eigen hand. Hij annoteerde in 2001 De Jacht op de Snark, iets dat niet eerder in het Nederlands was gedaan.

Veertig jaar geleden is Ruizenaar begonnen met verzamelen, en de collectie groeit nog steeds. `In het begin ging ik allerlei antiquariaten langs, maar nu gaat veel via internet. Vooral aan het begin van het internettijdperk heb ik veel opgekocht, want toen wist nog niet iedereen hoe dat werkte en hoeveel de boeken waard waren.'

Ook als Ruizenaar in het buitenland is, loopt hij altijd even de boekwinkels af. Tijdens een wereldreis zocht hij naar vertalingen in de meest vreemde talen. `Eerste drukken zijn het lastigst te vinden, maar ik heb ook heel veel moeite moeten doen om in India een vertaling van Alice in het Hindi te vinden. Ze spraken daar nauwelijks Engels, iemand heeft toen voor mij een briefje gemaakt waarmee ik langs de winkels ben gegaan.'

`Soms is een zoektocht ook vergeefs', vervolgt Ruizenaar. `In Tanzania heb ik bijvoorbeeld gezocht naar een uitgave uit de jaren zestig in het Swahili. Dat was zelfs in de bibliotheken niet te vinden.'

`De tekst is eigenlijk bij elke vertaling hetzelfde', geeft de wiskundige toe. `Ik verzamel dus vooral vanwege de illustraties. Er zijn honderden illustrators die Alice hebben getekend. De een tekent haar heel lieflijk, de ander als een heksvrouwtje. De afbeeldingen geven daarom een goed beeld van hoe de illustrator het verhaal beleeft. Zelfs Salvador Dalí heeft een uitgave geïllustreerd. Nee, die heb ik niet, want die kost tienduizend dollar. Ik heb hem wel eens gezien, maar voorlopig vind ik dat te duur.'

Expositie Lewis Carroll verzameling Henri Ruizenaar. Bibliotheek Vrijhof, 10 januari tot en met 13 maart. Lezing Alice in logisch Wonderland, 24 januari 16:00-17:00, Amphitheater Vrijhof.

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.