Het Singers Portatief van Edo Hebinck. Foto: Gijs van Ouwerkerk
'Met mijn werk wil ik mensen laten waarnemen, en dan vooral nieuw waarnemen. Dankzij de wetenschap zijn tegenwoordig heel veel dingen bekend, maar toch valt er voor gewone mensen nog heel veel te ontdekken. Dat heeft met waarneming te maken. Als je op een andere manier kijkt, zie je dat instrumenten andere toepassingen kunnen krijgen.'
Zo vat kunstenaar Edo Hebinck uit Ede zijn werk samen. Van oude Singer naaimachines maakt hij onder andere bellenblazers, orgels of 78-toerenplatenspelers. Een deel van zijn werk is de komende maanden te zien in het Centrum voor Beeldende Kunst Concordia in Enschede. In de tentoonstelling Een dierbaar muziekinstrument laat hij vooral die apparaten zien die muziek kunnen maken of klanken kunnen vertolken.
Het Singers Portatief is een van de pronkstukken van Hebinck. Bezoekers van de tentoonstelling kunnen ook zelf muziek maken op dit orgel dat wordt aangedreven door drie naaimachines. Als je aan de slinger draait, ontstaat er een klankspel. `Als ze maar niet te snel draaien', waarschuwt Hebinck. `Daar kan de techniek niet tegen.'
`Het begon tien jaar geleden op dezelfde manier als Afrikaanse jongetjes met conservenblikken en wat ijzerdraad vrachtwagentjes bouwen', vertelt de kunstenaar uit Ede. `Mijn vader had nog wel 78-toerenplaten maar geen platenspeler meer. Toen heb ik uit de garage met een oud fietswiel, een oude draaitafel en een pijp zelf een platenspeler gemaakt', aldus Hebinck die inmiddels vrijwel allerlei oude materialen, maar hoofdzakelijk naaimachineonderdelen, gebruikt om zijn instrumenten te maken. Zo kon hij het transport- en stikmechanisme in de machine ook gebruiken om een grote bellenblazer te bouwen.
Centraal in Hebincks werk staan herkenning en droom. De instrumenten zijn nog herkenbaar als naaimachines, maar ze scheppen ook ruimte voor verbeelding. `Dat merk je ook aan reacties van het publiek. Ze herkennen de oude Singer van oma en dan krijg je smeuïge verhalen te horen over tante die op de doortrapper kleren kwam verstellen als er op het Groningse platteland weer een kleine was geboren. Tegelijkertijd zien ze dat die machine ook nieuwe toepassingen kan krijgen.'
`Ik kan bijna alles gebruiken', besluit Hebinck. `Toeschouwers zien in mijn werk een reactie op de weggooimaatschappij. Dat zit er ook in. Wil ik het gebruiken, dan moet een apparaat een verleden hebben. Ik moet de mensen zowel de eerste toepassing als het tweede verhaal kunnen laten zien.'
Tentoonstelling Een dierbaar muziekinstrument, t/m zaterdag 17 januari 2009 te zien in CBK Concordia Enschede.