PhD-Award voor chip kankeronderzoek

| Redactie

Floor Wolbers, postdoc in de BIOS Lab-on-a-Chip Group van hoogleraar Albert van den Berg, kreeg tijdens de diesviering de Overijssel PhD Award uitgereikt voor het beste proefschrift van een UT-promovendus. In juni 2007 promoveerde ze op een chip die het effect van medicijnen op borstkankercellen test. `Het is een heel simpel ontwerp waarvan ik hoop dat het een doorbraak betekent in het kankeronderzoek.'

Floor Wolbers. Foto: Arjan Reef.
Floor Wolbers. Foto: Arjan Reef.

De chip van Wolbers heeft als grote voordeel dat je vóór een chemokuurbehandeling op een kleine selectie cellen kunt testen welk medicijn bij de betreffende kankerpatiënt zal aanslaan. `Nu wordt, na de diagnose borstkanker, de tumor bekeken en bepaald welke therapie wordt ingezet. Na een paar weken weet je dan of het aanslaat. Maar als dat niet het geval is, heeft het genezingsproces stil gelegen en is het ziektebeeld misschien zelfs verslechterd', legt de onderzoekster uit. Het is natuurlijk voor de patiënt veel beter als vooraf bepaald kan worden of een theorie zal aanslaan of niet. Bijkomend voordeel is dat het ook voor flinke kostenbesparing zorgt. Een chemokuur van een aantal weken die niets uithaalt, is weggegooid geld.

De chip die Wolbers ontwikkelde is goedkoop en kan gemakkelijk in massaproductie gemaakt worden. `Omdat je met lichaamscellen werkt, kun je de chip maar voor een patiënt gebruiken', aldus de postdoc. Met een zogenaamde biopsienaald worden zo'n honderd tumorcellen uit het lichaam in de `kamer' van de chip gebracht. Die cellen moeten zich eerst aan het oppervlak hechten, waarna het medicijn wordt toegevoegd. Met een microscoop kijk je vervolgens hoe de tumorcellen reageren en of het medicijn het gewenste effect heeft.

`We staan nu op het punt dat we het willen toepassen in een klinische situatie', schetst Wolbers de voortgang van haar onderzoek waar ze nu als postdoc een vervolg aan geeft. `We hebben de tests gedaan met cellijnen uit databanken, maar nog niet met cellen van patiënten uit de kliniek. Die stap willen we nu maken. Daarvoor moet de chip geoptimaliseerd worden.'

Zo heeft de chip nu slechts een kamer, een uitbreiding naar meer kamers betekent dat van meerdere medicijnen tegelijk de effecten getest kunnen worden. Verder moet er nog een concentratiegenerator worden ontworpen zodat de tumorcellen ook met verschillende medicijnconcentraties in contact komen. `Bovendien willen we overstappen op elektrische metingen', vult Wolbers aan. `Nu nog bekijken we alles onder de microscoop, maar het zou in een klinische omgeving beter zijn als je op een display ziet wat een medicijn doet.'

De Overijssel PhD-Award, vijfduizend euro vrij te besteden, vormt een aanmoediging voor Wolbers, die een wetenschappelijke carrière ambieert. `Ik vind het onderzoek gewoon hartstikke leuk, vooral ook omdat het nu richting de kliniek gaat. Ik hoop natuurlijk dat het een doorbraak wordt in het kankeronderzoek.'

Professor De Winterprijs

De professor De Winterprijs voor de beste publicatie van een vrouwelijke UT-onderzoeker ging dit jaar naar Mariëlle Stoelinga van de vakgroep Formal Methods & Tools. Haar artikel A testing scenario for probabilistic processes over een wiskundige theorie om softwaresystemen te testen, werd in december 2007 gepubliceerd in Journal of the ACM, het meest gerenommeerde internationale tijdschrift voor de fundamentele informatica. De De Winterprijs bestaat uit een bedrag van 2500 euro.

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.