De Machina Ludens-robot is het werk van Freerk Wieringa. De interactieve robot is niet alleen boeiend vanwege het knap staaltje techniek, maar ook vanwege het overweldigende uiterlijk bestaand uit een handmatig gesmeed harnas. Hiermee straalt de robot een contrast uit tussen moderne techniek en een middeleeuws uiterlijk. ‘De ambacht van het harnas is een emotionele factor. Hierdoor wordt de robot menselijker’, legt Wieringa trots uit. De geavanceerde techniek van de robot zorgt ervoor dat deze kan reageren op de toeschouwer. Wanneer je als toeschouwer nadert, reageert de robot door zich groot te maken en boos te worden. De robot speelt namelijk een spel en wenst hierbij niet gestoord te worden. De naam Machina Ludens, het beeld speelt, is hiervan afgeleid.
De interactie tussen mens en machine is een belangrijk thema in de kunst en wetenschap. De mensrobot speelt hierin een steeds grotere rol. Petran Kockelkoren ging op dit onderwerp in door een overzicht te geven van de ontwikkeling van de robot van vroeger tot nu. ‘De robot heeft door de jaren heen een andere rol gekregen en is ook anders ontworpen’. Werden de robots van vroeger nog vooral aangestuurd vanuit een centraal besturingssysteem in het ‘brein’, die van de 21e eeuw bestaan uit meerdere kleinere robotjes die op elkaar reageren waardoor een leerproces ontstaat. ‘Je ziet dat robots steeds menselijker worden’, legt Kockelkoren uit. Dat dit alleen maar een goede ontwikkeling is, betwijfelt hij. ‘Wij mensen vinden een té menselijke robot veel te eng worden, omdat die onszelf reflecteert. Dus ondanks de ontwikkelingen moet het wel iets ‘robotachtigs’ blijven.’
De robot van Wieringa is qua uiterlijk in ieder geval niet te menselijk geworden. Wieringa: ‘Dit is wel echt een stereotype robot, zoals we die in bijvoorbeeld de film ‘Iron Man’ kunnen zien. Met het maken van dit stukje techniek wilde ik vooral kijken hoe mensen erop reageren, want in principe heb ik van iets doods iets levends gemaakt en dat is echt fascinerend’.
Foto’s: Arjan Reef
Charlotte Rompelberg
