Erik Scherder: ‘Daag je brein uit!’

| Martin ter Denge

In het kader van de Week of Inspiration kwam neuropsycholoog Erik Scherder woensdagmiddag naar de UT om over de invloed van het brein op welbevinden te spreken. Zijn advies: sporten, slapen en een beetje op elkaar letten.

In een afgeladen Agorazaal vol studenten, scholieren en medewerkers, maakte Scherder vanmiddag zijn opwachting. Zijn boodschap: No strain, no gain, no brain. Oftewel, daag je brein uit, zodat het gezond en je zelf tevreden blijft.

Scherder was uitgenodigd door een samenwerking van het Student Well-being Improvement Programme, Dimensie, Ockham, en de Well-Being Weeks. Hij sprak vandaag vooral over myeline, de stof die de verbindingen tussen breindelen vormt. Volgens Scherder is het zowel fysiek als mentaal belangrijk om je hersenen te blijven uitdagen, want als je de verbindingen niet vers houdt, sterven ze af. ‘Ongeveer tot je 35e gaat het bergopwaarts, daarna neemt het aantal verbindingen weer af.’

Hersenweerstand

Daarom is het volgens hem essentieel om aan sport of andere manieren van breinstimulering zoals muziek te doen. ‘Deze activiteiten sturen signalen aan die het hersengedeelte waarin negatieve gedachten vormen blokkeren. Zo bouw je weerstand, cognitieve reserve op. Daarmee ben je weerbaarder tegen negatieve gedachten en depressies.’

Daarom hamerde hij erop dat er voor ieder zittend uur een half uur bewogen moet worden. Hoe meer je zit, hoe minder bloed er naar je hersens stroomt en hoe minder je cognitieve reserve. Net als een voorgaande keer liet hij het publiek daarop drie minuten squatten.
 

AI

Scherder bleek geen groot fan van ChatGPT. ‘Het neemt het diepe nadenkwerk van ons over, en dat is nu juist zo nodig om onze hersenen gezond te houden en weerbaar tegen negatieve gedachten.’ Gebruik het met mate en denk voor jezelf na, was zijn boodschap. Voor hem is het een glijdende schaal en typisch voor de menselijke hang naar de weg van de minste weerstand. ‘Vergelijk het met de e-bike. Die dingen zijn bedoeld om lange afstanden van vijftig kilometer of meer mee af te leggen. Maar het is wel verrekte makkelijk om er ook even op naar de supermarkt om de hoek mee te fietsen. Zo train je uiteindelijk niks.’

Daarnaast stelde hij het publiek nog een gewetensvraag: ‘Hoeveel van jullie maken een foto van de plek waar je je fiets hebt geparkeerd?’  Een zenuwachtig gegrinnik en een behoorlijk aantal vingers steeg op. ‘Echt? Vak Q, rij 4, kunnen jullie dat al niet onthouden?’

Ook benadrukte Scherder dat een consistent goede nachtrust ervoor zorgt dat prikkels beter verwerkt kunnen worden en er grotere weerstand tegen stress ontstaat. Alcohol is daarbij geen goed idee.

Eenzaamheid

Daarnaast wist Scherder te vertellen dat eenzaamheid ontstekingen in de hersenen kan veroorzaken. Zo leidt een gevoel van eenzaamheid tot fysiek ongemak. Daarom is het volgens hem belangrijk om niet te veel lessen van achter een scherm te hebben, maar daadwerkelijk met elkaar in contact te komen. Dat kan ook weer bij een sport- of muziekvereniging, wat een dubbelgoed effect oplevert. ‘En let dus ook een beetje op elkaar.’

Over Erik Scherder

Erik Scherder is hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en hoofd van de gelijknamige afdeling. Hij is regelmatig op televisie te zien als spreker bij talkshows over breingezondheid.

Scherder ontving onder andere de Betto deelman prijs en de VU onderwijsprijs. In 2021 kende de Open Universiteit hem een eredoctoraat toe. Hij ontving deze titel voor zijn verdiensten als ‘verbinder tussen wetenschap en samenleving’.

 

 

 

 

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.