Zorgen over toekomst Europees voetbal

| Stan Waning

Als het aan UT-onderzoeker Tsjalle van der Burg ligt, komt er geen Europese Super League voor de beste voetbalclubs van Europa. In een publicatie stelt hij zelfs dat de Europese Commissie moet ingrijpen.

Photo by: AJF

Al jarenlang schermen de grootste clubs van Europa met de komst van een Super League. Een competitie enkel besteed voor de eliteclubs, wat meer zogeheten topduels oplevert dan in het huidige systeem. Om de Super League van de grond te krijgen, hebben steenrijke eigenaren van clubs al meermaals gedreigd de UEFA te verlaten. Volgens Van der Burg, universitair docent economie bij de vakgroep Change Management & Organizational Behaviour van de faculteit BMS, druist dat in tegen de democratische waarden van de UEFA en het is tijd om in te grijpen. Het initiatief en de verantwoordelijkheid daarvoor liggen volgens hem bij de Europese Commissie.

Het is overbodig om te vragen of u een voor- of tegenstander bent van een Europese Super League?

‘Dat lijkt me wel. Ik heb al eerder gepubliceerd over de mogelijke komst van de Super League. In die publicatie ging het vooral over aantrekkingskracht. Of een Super League het voetbal leuker maakt voor de fans. Het lijkt me duidelijk dat dat niet het geval is. Fans vinden het mooi als hun club om meerdere prijzen kan spelen. Dat verdwijnt bij de komst van een Super League. In mijn recente publicatie richt ik mij op het juridische onderdeel.’

U stelt dat de komst van de Super League feitelijk onmogelijk is.

‘Artikel 101 van het Europese werkingsverdrag stelt dat onderling afgestemde gedragingen die de mededinging beperken niet zijn toegestaan. Een Super League zal altijd gebaseerd zijn op een afspraak tussen de deelnemende clubs. Die clubs krijgen door die afspraak een sterkere positie op de eigen nationale markt, zodat dat de economische mededinging daar afneemt. En dus is een Super League verboden.'

Zijn die dreigementen ook niet verboden?

‘Dat druist ook in tegen de mededingingswet. In 1998 schijnen Silvio Berlusconi, Rupert Murdoch en een prins uit Saoudi-Arabië samen met grote clubs om tafel te hebben gezeten met elkaar. Dat is nooit bewezen, maar de vermoedens zijn stevig. Daar zijn al plannen bedacht voor een Super League. Het plan is niet door gegaan, maar de dreiging van een Super League is sindsdien altijd aanwezig.  Daarmee hebben de grote clubs de UEFA steeds onder druk gezet: als er niet gebeurt wat wij willen, verlaten wij de UEFA om met een Super League te beginnen. Het gevolg is dat de UEFA maatregelen heeft genomen in het voordeel van de rijke clubs. Daardoor zijn die clubs op het veld sterker geworden en is hun marktmacht in eigen land vergroot. Bij de dreigementen gaat het om onderling afgestemde gedragingen van grote clubs die de mededinging verstoren, en ook zulk gedrag is verboden.'

U heeft bezwaar tegen een ‘gesloten’ Super League, waar geen promotie of degradatie mogelijk is. Is een ‘open’ competitie een beter alternatief?

‘Bij een gesloten competitie is de kans groot dat Ajax de enige aanbieder van Europees topvoetbal wordt in Nederland. Waarschijnlijk komt er namelijk één deelnemer uit Nederland in aanmerking. Dat heeft grote gevolgen voor de nationale markt, want het creëert een oneerlijk monopolie op Europees topvoetbal. Een open competitie zorgt ervoor dat een club als PSV, Feyenoord of AZ ook een keer kan promoveren, maar het niveauverschil zal dermate groot worden dat zo’n club gaat pendelen. Te groot voor Nederland, te klein voor de Super League.’

Het lijkt erop dat er weinig voorstanders zijn. Waarom wordt de roep dan steeds luider?

'In veel competities zie je dat de spanning in de top verdwijnt. PSG is in Frankrijk bij voorbaat al bijna zeker van de titel. Die ontwikkeling zie je in meer competities. De roep om de komst van een BeNeLiga wordt ook luider. Competities richten zich op schaalvergroting. Clubs willen meer spanning en voor de eigenaren is de Super League een enorme inkomstenbron. Daarnaast streven clubs altijd naar het hoogst haalbare. Dus topclubs in een nationale markt worden bijna gedwongen om mee te doen door de marktwerking.’

Uit onderzoek blijkt ook dat supporters tegen de komst zijn.

'Zoals ik al zei is de UEFA een democratische organisatie. Ieder land heeft een stem. Dat betekent dat een kleiner land relatief meer inspraak heeft dan een groot land. Een Super League staat daar haaks op. De voorstanders onderschatten bijvoorbeeld hoe Engelse clubs gebaat zijn bij de Premier League. Voor de fans geldt hetzelfde. Die zien hun club graag meespelen om meerdere prijzen en dus ook in de nationale competitie.’

Gaat de Super League er volgens u komen?

‘Als de Europese Commissie niet ingrijpt - wat bijzonder zou zijn - dat verwacht ik dat het plan doorgaat. Met hoeveel deelnemende teams en wanneer, dat durf ik niet te zeggen. Het is een onderwerp waar we de komende jaren nog veel over gaan horen.’

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.