'Een pc wint over zeventig jaar de Nobelprijs'

| Rik Visschedijk

Een vrouw op een zolderkamer, met een ongeboren kind dat ze Virus noemt. Ze wacht op de inwerkingtreding van computerworm Christ om de onderdrukkers omver te werpen en vooral om een eind te maken aan de huidige status quo in menselijke interactie.

Photo by: Jellien Tigelaar

Arnon Grunberg nam een verhaal mee voor zijn bijdrage aan de Week of Inspiration. De gelauwerde Nederlandse schrijver las zijn verhaal in het Engels voor. Het hoofdpersonage, Lilian, is een hacker die de schrijver eerder opvoerde in de novelle Het Bestand. Nu bewoont ze de zolderkamer in haar ouderlijk huis en schrijft af en toe boze mails aan een conformistische columnist. Maar aan het echte leven neemt ze nauwelijks deel. Daar staat ze boven; als één van de weinigen weet ze dat computerworm Christ ieder moment kan toeslaan en een eind zal maken aan de wereld zoals we die kennen.

Wisselende rollen

Het verhaal is een kapstok om de karakters van rol te laten wisselen. Zo is Lilian aanvankelijk afstandelijk en bijna vijandig naar haar moeder. Dat is in haar universum ook niet gek, want moeders staan per definitie tot de foute kant. Zij zijn het immers die de latere onderdrukkers op de wereld zetten. Haar eigen ongeboren kind noemt ze niet voor niets Virus. Ze wilde het laten weghalen, maar zag er op het laatste moment van af.

Mirjam verandert in de loop van het verhaal. Eerst ijskoud, later ontdooit ze iets. De inwerkingtreding van de computerworm Christ laat op zich wachten en Mirjam verliest het vertrouwen dat het überhaupt nog zal gebeuren. Maar Christ II treedt wel in werking. Via sms en app communiceert dit programma met haar moeder. Dat doet het liefdevol, begripvol en empathisch. Christ II moet ervoor zorgen dat na de Apocalyps een betere wereld ontstaan en daar hoort aandacht en affectie nu eenmaal bij.

Idealisme van hackers

Na het verhaal en de pauze is er ruimte voor vragen. De zaal was bij het eerste gedeelte redelijk gevuld, voor de discussie blijft maar een fractie zitten. Techniekfilosoof Peter-Paul Verbeek is de enige die vragen stelt. ‘Als research voor Het Bestand en voor dit verhaal, heb ik me een tijd onder hackers begeven’, zegt Grunberg. ‘Daar zag ik idealisme, maar ook een afkeer van de bestaande wereld. Het had religieuze elementen, de groep deelt een groot vertrouwen in een betere wereld.’

Christ II is de liefdevolle incarnatie van de computerworm. Zou een programma menselijke liefde en communicatie kunnen evenaren? ‘Daar zijn we nog een eind van af’, zegt Grunberg. ‘Google translate is nog heel ver weg van een goede interpretatie van teksten, laat staan van literair vertalen. Maar dat wil niet zeggen dat het niet kan. Ik stel me voor dat over een jaar of zeventig de Nobelprijs voor literatuur wordt gegeven aan een pc.’

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.