Saris vindt dat hij zijn publiek morgen wel wat ‘te bieden moet hebben’. ‘Want er is meer dan alleen maar luisteren naar een oratie van drie kwartier. Ik vind het vooral een mooie manier om aan mijn collega’s uit het UMC Utrecht te laten zien wat hier op de UT allemaal gebeurt.’ Voorafgaande aan zijn oratie houdt Saris daarom een ‘Techno & Tapas-meeting’ in het Experimental Center for Technical Medicine. ‘Het zal een soort markt zijn, met aan de ene kant kraampjes die laten zien wat wij zoal technisch in huis hebben en aan de andere kant lekkere hapjes.’
Saris studeerde in de jaren tachtig geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij specialiseerde zich in diverse ziekenhuizen in de orthopedie, deed een fellowship in de Mayo Clinic in de USA en kwam in 2000 in het UMC Utrecht te werken als orthopedisch chirurg. Daar werd hij al snel Chef de clinique orthopaedie. ‘Deze kliniek loopt landelijk voorop in regeneratieve toepassingen. Vroeger was de enige oplossing voor een patiënt met knieproblemen het boren van kleine gaatjes door bot naar beenmerg, zodat het kapotte kraakbeen weer aangevuld kon worden. Nu halen we kraakbeencellen uit de knie, kweken dat op in het lab en plaatsen het vervolgens terug. Het resultaat is beter voor een heel belangrijk deel van de patiënten’
Over die techniek met gekweekte cellen publiceerde Saris in 2008 een artikel in de American Journal of Sports Medicine. Daarvoor ontving hij niet veel later de Amerikaanse Hughston award voor ‘beste paper 2008’. ‘Het onderzoek heeft veel internationale aandacht gekregen en het celtherapie-geneesmiddel dat hier uitvoortkwam voldoet inmiddels aan de Europese wetgeving. Nu nog zorgen dat het in Nederland deel van het zorgpakket wordt.’
Zijn contacten met de UT ontstonden via Clemens van Blitterswijk, die enkele jaren geleden met zijn biotechbedrijf (Isotis, red) in Bilthoven zat en nu de vakgroep Tissue Regeneration leidt aan de UT. Via Blitterswijk werd Saris benaderd voor het hoogleraarschap aan de UT. ‘Dat vond ik direct interessant, ik hou er enorm van om nieuwe dingen op te pakken.’ Saris is bovendien van mening dat de input van klinische toepassingen hard nodig is binnen de wetenschap. ‘Ik wil die link nog veel directer maken en vind het daarom belangrijk om collega’s te laten zien wat op de UT op onderzoeksgebied gaande is. Wij noemen dit translationeel onderzoek; het vertalen van de wetenschap naar klinische toepassingen en andersom. De tijd dat we zonder commentaar of verantwoording op zoek gaan het zoveelste natuurkundige deeltje kunnen we ons – naar mij idee - dan ook niet meer permitteren. De vertaalslag naar toepassingen moet gemaakt worden.’
Het opleiden van mensen – zowel artsen als studenten technische geneeskunde – vindt Saris een belangrijk onderdeel van zijn vak. ‘Als ik ooit met pensioen ga, wil ik de orthopedie in Nederland beter achterlaten dan hoe ik die aantrof in de jaren negentig. Dus is het van belang dat de huidige generatie goed wordt opgeleid. Verschillende masterstudenten technische geneeskunde lopen dan ook stage in Utrecht.’
In zijn onderzoek wil de hoogleraar zich richten op het ontwikkelen van een sensor, die in staat is om te bepalen hoe oud het defect is van een gewricht. ‘We hebben namelijk ontdekt dat een defect ouder dan drie jaar moeilijk te behandelen is met celtherapie. Als we via een sensor kunnen uitzoeken hoe oud het defect is, kan je beter inschatten hoe het gewricht zich met reconstructie zal gedragen en is dat nuttig voor de keuze van de behandeling. Bovendien kan dat erg schelen in de kosten. Celtherapie is een dure behandeling. Dus passen we die alleen op heel goed geselecteerde patiënten toe.’
Die ene dag per week dat Saris op de UT te vinden is, staat eigenlijk niet in verhouding tot zijn ambities. ‘Ik heb een aanstelling van 0,2 fte, maar het loket van Recontructive Medicine is vijf dagen per week geopend. Inmiddels is er ook een celbioloog, een postdoc, aangetrokken en een junior-postdoc plek beschikbaar voor een enthousiast top talent. Mijn streven is om mensen te laten weten dat hier op de UT een internationaal expertisecentrum op het gebied van regeneratieve geneeskunde gevestigd is. Ja, dat is een forse ambitie. Maar het gaat wel lukken.’
De oratie van Saris is live te volgen via www. Technovolutie.info
‘Als ik ooit met pensioen ga wil ik de orthopedie in Nederland beter achterlaten dan hoe ik die aantrof.'Foto: Gijs van Ouwerkerk
