 |
| Demonstratie tegen de vermeende manipulatie tijdens de verkiezingen in Iran. (Foto: ANP) |
Boos voelt Sina zich en machteloos tegelijk, `ik wil zo graag iets doen, maar ik kan zo weinig.' Net als elke Iraniër volgt hij dagelijks de ontwikkelingen in zijn vaderland. Via de televisie maar vooral via het internet waar hij filmpjes van rellen bekijkt op websites. Bijna dagelijks chat hij met vrienden die hem ooggetuigenverslagen geven vanuit Teheran, de brandhaard van het verzet, waar Sina ooit heeft gewoond. Hij leeft met hen mee: `Het is echt een warzone waarin veel mensen hun leven verliezen.'
Vorige week werd geheel tegen de verwachting in de conservatieve president Mahmoud Ahmadinejad herkozen. Dat, terwijl de gematigde Hossein Mousavi een grote meerderheid van de kiezers aan zijn kant leek te hebben. Sina was verbijsterd: `We dachten dat het een grap was, Ik was in shock toen ik merkte dat het echt was.' Een recordaantal stemmers, ruim tachtig procent, had zijn stem uitgebracht. Met volgens Sina met maar één doel: voorkomen dat Ahmadinejad herkozen wordt. De stemmers hadden weinig te kiezen. `In Iran kunnen we alleen kiezen tussen bad en worse. Als Mousavi president was geworden, had hij moeten werken binnen een sterk afgebakend kader, in de gaten gehouden door de Raad van Hoeders (zie kader). Maar alles is beter dan Ahmadinejad. Die man zet ons land voor gek. Iedere Iraniër schaamt zich voor zo'n president.'
Na de verkiezingsuitslag braken demonstraties los, eerst vreedzaam maar de laatste dagen wordt de sfeer grimmiger. Zaterdag vielen er bij een betoging twintig doden meldde CNN. Maar dat aantal kun je met tien vermenigvuldigen volgens Sina, want de pers krijgt niet alle informatie. Dit weekend werd de 27-jarige student Neda het symbool van de strijd tegen Ahmedinejad. Zij werd gedood door een kogel in haar borst. De video waarop dat te zien is circuleert op internet. Ook Sina heeft de band gezien. `Dat vond ik erg heftig.' Hij zwijgt even. Dan vervolgt hij, met een brok in zijn keel: `Elke dag worden mensen op diezelfde manier vermoord'.
De spanning tussen de overheid en de burgers neemt na elke demonstratie toe. Maar Sina hoopt dat het niet zal leiden tot een revolutie net als in 1979. `Dat brengt alleen chaos. Stapje voor stapje moet het hele systeem afgebroken en opnieuw opgebouwd worden. Wat de toekomst zal brengen? Ik hoop op verandering. Maar ik weet het niet, in Iran is alles onverwacht en onvoorspelbaar.'
Politiek systeem in Iran complex
Iran kent een complex politiek systeem. De macht is verdeeld over drie instanties. Bovenaan staat de geestelijk leider Ayatollah Khamenei. Die heeft het laatste woord en gaat over bijvoorbeeld het leger en de media. Hij wordt benoemd door de Raad van Hoeders. De president mag andere de beslissingen nemen maar niet zonder instemming van de Raad van Hoeders, een groep van 86 conservatieve islamitische geleerden die gedeeltelijk benoemd en gedeeltelijk gekozen wordt. De Raad screent ook de presidentskandidaten voordat die mee mogen doen aan de verkiezingen.
