Landelijk gezien doet de UT het redelijk. De Vrije Universiteit (veertien procent meer) voert de lijst aan, gevolgd door de Erasmus Universiteit (acht procent) en de Universiteit Wageningen (plus vijf). De grootste verliezer is de Universiteit van Maastricht, dat dit jaar maar liefst 242 eerstejaars minder kan verwelkomen, een daling van ruim acht procent ten opzichte van vorig jaar.
`Als we dat eens wisten', antwoordt opleidingsdirecteur Kees Ruyter op de vraag naar de oorzaak van de forse stijging bij werktuigbouwkunde. WB staat bekend als een opleiding met goede toekomstmogelijkheden, zegt hij. `Bovendien is er geen bacheloropleiding die zoveel toelatingsmogelijkheden biedt als WB. Het is een brede bachelor met een goede naam en een gedegen reputatie. De opleiding doet het ook in Delft en Eindhoven goed.'
Ruyter zag de sterke stijging in januari al aankomen. `Vanaf dat moment zijn we steeds met drie scenario's gaan werken: dat de instroom gelijk zou blijven, licht zou stijgen of sterk zou stijgen. Van dat laatste gaan we nu uit. Dat betekent onder meer dat we het rooster hebben moeten aanpassen in verband met de capaciteit van de werkplaatsen.'
Volgens Ruyter kan WB de stijging slechts `met hangen en wurgen' in goede banen leiden. Tel daar een eventuele stijging volgend jaar bij op en je hebt een probleem, zegt hij. `Dat in combinatie met bezuinigingen op de diensten komt op z'n zachtst gezegd vrij ongelukkig uit.'
Bij toegepaste wiskunde zal men dat probleem niet hebben. Met acht studenten minder, een daling van bijna dertig procent, blijft de teller daar vooralsnog steken op 21 eerstejaars. TW-studievoorlichter Gerard Jeurnink is niet in paniek. `Vorig jaar hebben we relatief goed geboerd, dit jaar doen we het weer iets minder. Maar, goed is het niet.' Jeurnink zag veel studenten naar bijvoorbeeld Utrecht gaan en vermoedt dat ze op andere universiteiten de voorlichting en werving professioneler aanpakken. `De concurrentie heeft in ieder geval niet stilgezeten, terwijl wiskundigen normaal niet zo hard lopen. Tijdens een voorlichtingsbijeenkomst in Amsterdam zag ik in ieder geval dat ze het daar veel degelijker en strakker aanpakten dan in het verleden. We vissen bovendien met z'n allen in een kleine vijver. De rode vlag hangt nog niet in de top, maar we zijn wel op ons qui vive.'
Ook psychologie ziet het aantal nieuwe bachelorstudenten sterk afnemen. Vorig jaar hadden zich op 19 augustus 229 mensen ingeschreven, precies een jaar later zijn dat er 154. Opleidingsdirecteur Jules Pieters meent echter dat een kanttekening bij de cijfers van de IB-Groep op zijn plaats is, omdat Twente dit jaar voor het eerst werkt met een numerus fixus. Die is vastgesteld op 250 studenten. `De mensen die nu ingeschreven staan, zijn toegelaten', legt Pieters uit. `Je mist dan nog Duitsers die hun taaltoets nog niet hebben gemaakt, maar ook Nederlandse studenten die nog niet aan alle eisen voldaan hebben. We vermoeden dan ook dat de cijfers niet betrouwbaar zijn. Pas in een laat stadium zullen we daar zekerheid over hebben.' Toch verwacht Pieters niet dat psychologie evenveel studenten trekt als vorig jaar. `Nee, ik denk niet dat we dat halen. Door het invoeren van die numerus fixus zal ook een aantal aankomend studenten voor een andere opleiding kiezen.'
Veel masters nog niet in trek
De vooraanmeldingen voor de masteropleidingen van de UT laten ook een lichte stijging zien. Volgens de meest recente cijfers, die van 18 augustus, hebben zich 422 studenten ingeschreven. Dat zijn er dertien meer dan vorig jaar.
Opvallend is dat voor slechts zes van de 26 masteropleidingen zich meer dan twintig studenten hebben ingeschreven: voor business administration (79), communication studies (51), educational science and technology (48), industrial engineering & management (21), psychologie (21) en public administration (35). Deze opleidingen nemen in totaal 255 van de 422 studenten voor hun rekening, ruim meer dan de helft. Twee masters, research in social science en social science education, trekken geen studenten, science education slechts één en tien opleidingen minder dan tien.
Rob van Dijk, stafmedewerker onderwijs, kent de getallen. `En ze hebben de aandacht van het college van bestuur, maar het is te vroeg voor absolute conclusies. Een kritieke grens bestaat er niet, al is in het verleden al wel eens een ondergrens van twintig studenten genoemd. Maar er is toen ook gezegd: in bijzondere omstandigheden kan hier van worden afgeweken. Het kan bijvoorbeeld gaan om een hele speciale master die aansluiting heeft op bijzonder onderzoek hier op de universiteit. Je ziet op sommige universiteiten bijvoorbeeld hele exotische talen, waarvoor bijna niemand meer kiest, oud-Noors bijvoorbeeld. Zo'n master haalt de drempel nooit, maar er bestaat ook nog zoiets als je maatschappelijke verantwoordelijkheid.'
Van Dijk wijst erop dat het bama-stelsel bovendien relatief nieuw is. `Je kunt pas echt iets zeggen over de populariteit van een master als dit systeem zich echt goed gezet heeft. Dat kan nog wel een paar jaar duren.'
Voor alle vooraanmeldingscijfers zie: http://www.utwente.nl/ir/onderwijs/vooraanmeldingen/.
