Achter in een stille labzaal in het gebouw Langezijds zijn vier studenten in de weer met plastic bakjes, rietjes, aardbeiensiroop en gelatine. Nee, ze zijn niet aan het koken, maar ontwerpen een schoolpracticum over tissue engineering. Mijke Buitinga, Michelle Heijblom, Xavier Vrijdag en Susan van Maarseveen zitten in het UT-team dat een gooi doet naar de Academische Jaarprijs 2005-2006. De basis van hun populariseringsplan is een publicatie van Jeroen Rouwkema van het BMTI die samen met zijn collega Jan de Boer namens de wetenschappelijke staf in het team zit. Rouwkema publiceerde in juni 2005 in Nature Biotechnology over een manier om bloedvaten te kweken in kunstmatig gekweekt weefsel. Alleen met zulke bloedvaten krijg je levensvatbare weefsels van meer dan enkele cellagen dik. Met Rouwkema's publicatie is tissue engineering van complexe weefsels, zoals skeletspieren, dichterbij gekomen.
En dat moet aan scholieren duidelijk worden gemaakt. Geen eenvoudige opgave. `We willen scholieren door middel van een practicum laten zien dat het doorbloeden van weefsel beter gaat als er al bloedvaten in het weefsel zitten. Dat is niet makkelijk, want het practicum moet betaalbaar zijn en bovendien uitvoerbaar binnen twee lesuren,' vertelt Susan van Maarseveen. Zij kwam op het idee om gelatine te gebruiken als `weefsel'. `Dat is goedkoop en bovendien doorzichtig, waardoor je de doorbloeding goed kan zien,' legt ze uit. Het `bloed' dat de studenten gebruiken, is doodgewone aardbeiensiroop en voor de bloedvaten gebruiken ze rietjes met gaatjes die ze voor het opstijven in de gelatine leggen. Het kleuren van de stijve gelatine met limonadesiroop zou via de rietjes makkelijker gaan dan wanneer de siroop direct in de gelatine wordt gespoten, is het idee.
Een elegant en simpel experiment, maar er blijken nog wel wat haken en ogen aan te zitten. Michelle Heijblom: `Het eerste probleem waren die rietjes: die gingen drijven toen we ze in de gelatine legden. We moesten ze dus vastzetten met aluminiumfolie.' Als de bakjes gelatine uit de koelkast komen, blijkt dat de rietjes zijn volgelopen met gelatine, waardoor het `doorbloeden' moeilijk gaat. De meeste limonadesiroop komt op de labtafel terecht. `Het gaat altijd minder goed dan je van te voren had gedacht,' lacht Heijblom. Ook de andere studenten hebben wel lol in het geklieder en verzinnen ad hoc oplossingen voor de problemen waar ze tegenaan lopen.
Het is duidelijk dat dit practicum nog niet klaar is voor scholieren. `Maar daarom doen we dit ook,' zegt Van Maarseveen. `Als alles hier eenmaal werkt, gaan we het uitproberen op een school in Hengelo. Dan kunnen we zien of de leerlingen het ook leuk vinden.'
De studenten hebben nog tot half mei de tijd om hun populariseringsplan verder uit te werken. Dat plan is ambitieus. Zij willen dat het tissue engineering practicum op zoveel mogelijk scholen in heel Nederland wordt uitgevoerd. Op alle niveaus en het liefst tegelijk. Van Maarseveen: `We denken aan een landelijke dag, bijvoorbeeld in de wetenschapsweek, zodat er veel media-aandacht voor is.'
Als de UT-studenten de Battle winnen, krijgen ze maximaal honderdduizend euro om hun plan uit te voeren, maar zo ver kijken ze nog niet vooruit. `Eerst zorgen dat dit practicum werkt. En als het met gelatine en rietjes niet lukt, dan moeten we wat anders verzinnen.'
Op www.academischejaarprijs.nl houdt het UT-team een weblog bij. Ook kan er via deze site op de teams gestemd worden.
Michelle Heijblom (links) en Mijke Buitinga werken druk aan het practicum.
