Als een kabinet valt zie je pas hoe druk ministers het hebben. Het is niet één klus die ze niet meer af kunnen maken, maar stápels.
Neem de Joint Strike Fighter. De miljardenaanschaf was er bijna door, net als de bijbehorende honderdenmiljoenendeal met de industrie. De kogel zou deze week door de Kamer, maar de rammelende F-16's zullen nog wat langer mee moeten.
Dan de WAO. Jarenlang werkten vriend en vijand zij aan zij aan een nieuwe versie van de arbeidsongeschiktheidswet. Is-ie eindelijk klaar en wordt-ie bijna aangenomen, valt het kabinet en dus de behandeling in het water. Voorlopig verandert er dus even niets aan het keurings- en herkeuringscircus.
Bijstandstrekkers zijn helemaal de klos door de val van Kok. Volgens FNV-voorzitter De Waal was het bijna zover dat kabinet en kamer deze minima een paar honderd extra euro's zouden toeschuiven. Maar een demissionair kabinet mag dat niet en dus bijten bijstandsmoeders maar wat langer op een houtje.
Maar niemand had het tot dusver over de zware gevolgen die het vallen van het kabinet voor de UT heeft. Op minstens twee fronten stond de Twentse universiteit op het punt een grote slag te slaan. De UT-lobbyisten wisten de weg te vinden naar de vastgoedvleespotten en minister Hermans hoefde alleen nog maar ja te zeggen tegen een verlossende miljoenendonatie. En dezelfde bewindsman stond op het punt om onvoorwaardelijk ja te zeggen tegen een opleiding geneeskunde in Twente.
Maar sinds Hermans het NIOD-rapport over fatale blunders op de Balkan in ontvangst nam, zijn zijn handen gebonden. Het CvB kan de eerste UT-gebouwen gaan sluiten en naar de artsenopleiding fluiten.
Schuld?
Of je wil of niet, je gaat op een gegeven moment net zo praten als Paul Rosenmüller en Robin Linschoten. Misschien ligt het aan het hoge abstractieniveau. Misschien zijn we aan het vergeten dat het om zevenduizend mensenlevens gaat.
'Zeg', vroeg ze toen we van het werk kwamen. 'Weet jij wie er verantwoording draagt voor die enorme puinhoop op het aanrecht?' We keken naar het aanrecht en wisten: ze bedoelt de afwas.
'Even de puntjes op de i', antwoordden wij, 'we leven in dit huis immers volgens parlementair-democratische beginselen. Wordt hier een schuldvraag opgeworpen, of gaat het om de politieke verantwoordelijkheid? In het eerste geval schudden wij resoluut met het hoofd. Er is maar één schuldige, en dat is de kok. Die heeft de uitzet gisteren vies staan maken, daarvan is de hele gemeenschap hier in huis getuige geweest. Van excuses van eterszijde kan met andere woorden geen sprake zijn. Wel is reden om eventuele lotsverbondenheid te erkennen.'
De kok begon hierop pissig met haar portefeuille te zwaaien. Dus zijn we maar gezamelijk gaan afwassen.
Tijdens de afwas begon ze alsnog op een parlementaire enquete aan te dringen. 'Er blijven wel erg veel vragen liggen', betoogde ze. 'Je had het in je verklaring over vier fasen. Met name over de laatste fase, het moment waarop je de regie bent kwijtgeraakt, wil ik graag meer weten. Het gaat om de fase net na het eten. Je ging op de bank zitten, je zette je knoop van je broek open, je geeuwde drie keer, en toen verloor je de regie over de situatie. Je vindt toch niet echt dat je na zo'n enorme misser nogaan kunt blijven?
'Zeg', onderbraken wij, 'heb jij die deksel al afgedroogd?'
'Welke deksel', antwoordde zij.
'De deksel van de doofpot', antwoordden wij.
