Thomassen verwijst naar de verkiezingen van 1994. Toen verloor het CDA, geheel tegen de voorspellingen in, maar liefst 20 zetels. Oorzaak? Vlak voor de verkiezingsdag gingen ze het over de AOW hebben. Een cruciale misstap.
Volgens de hoogleraar is er nog een andere oorzaak voor de onvoorspelbare verkiezingsuitslag. 'Vroeger had de kiezer vanuit zijn maatschappelijke achtergrond een duidelijke partijvoorkeur en dat zorgde voor een heel voorspelbare, stabiele uitslag. Die maatschappelijk, sociale binding is verloren gegaan. Mensen zijn nu afhankelijk van politieke situaties en conflicten. Ook de persoonlijkheid van een politicus is een belangrijke rol gaan spelen. Kijk naar Pim Fortuyn, een op en top mediafiguur. Dat spreekt mensen aan en is mede bepalend voor hun keus.'
Wat betreft het kiezersaandeel van studenten valt eveneens weinig te voorspellen. Volgens Thomassen is er een merkwaardige ontwikkeling aan de gang als het gaat om politiek en jongeren. Hoe beter de jongeren zijn opgeleid, hoe meer politiekbewust. 'Tenminste, zo was het altijd. Hoewel er steeds meer hoog opgeleide jeugd is, daalt vooral bij de jongere generatie de interesse in politiek. Studenten zijn wel op zo'n manier actief in de politiek dat ze de weg weten te vinden in allerlei organisaties en besturen. Lid worden van een partij doen ze echter niet.' Als oorzaak hiervoor wijst Thomassen de eenheid in de politiek aan. 'Alles lijkt op elkaar. Politiek heeft een steeds minder aansprekend karakter.'
Maar van een negatieve ontwikkeling wil hij niet spreken. 'Je kunt er verschillend over denken. Op afstand is het allemaal wel interessant, maar minder relevant. Er zijn amper conflicten, dus het maakt minder uit of je wel of niet politiek bewust bent. Er is wel een gevaar hierbij. In de politiek gaat het uiteindelijk om het behartigen van belangen. Iemand moet dat voor ons afwegen. Als we niet kiezen, wat is dan het belang van zo'n persoon?'
Thomassen waagt zich niet aan voorspellingen over partijen of lijsttrekkers. Een mening heeft hij wel.
Hans Dijkstal (VVD)? 'Hij houdt iets vol dat niet vol te houden is. Dijkstal ontwijkt de vraag of hij de nieuwe premier van Nederland gaat worden. Uiteindelijk draait het bij de kiezer om de vraag: in wie heb ik vertrouwen? Als lijsttrekker moet hij die verantwoordelijkheid accepteren. Aan een kantheeft Dijkstal gelijk in zijn ontwijkende antwoorden, maar daarmee gaat hij wel voorbij aan wat van belang is voor de kiezer.'
Jan Peter Balkenende (CDA)? 'Een anti-mediafiguur. Hij doet eigenlijk niets verkeerds. Balkenende komt minder krampachtig over dan Jaap de Hoop Scheffer.'
Ad Melkert (PvdA)? 'Hij heeft wat zaken tegen zich. Typisch het knapste jongetje van de klas. Goed in debat, maar hij heeft iets bureaucratisch. Alles is doordacht bij Melkert, hij moet moeite doen om op een sprekende manier over te komen.'
Thom de Graaf (D66)? 'Doet zijn best, maar heeft het niet. Hij is jong, verbaal begaafd, maar mist het charisma.'
