De laptop staat klaar om de campus te veroveren. De UT heeft zwaar geïnvesteerd in een experimenteel draadloos netwerk, het modernste van Nederland, zo niet ter wereld, dus dat zal gebruikt worden ook. Drie opleidingen integreren de laptop dit jaar in hun onderwijs: WB, BMT en Technische Geneeskunde (Industrieel Ontwerpen deed dat vorig jaar al). Terwijl in de bestuursvleugel de champagne ontkurkt wordt, worden studenten gesommeerd te betalen. Veel te betalen.
De aanbieding is verleidelijk mooi: de laptop is van een topmerk en kost bij de UT 300 euro minder dan in de winkel. Daarnaast krijgen studenten die hun bachelordiploma halen ook nog eens 240 euro terug. Bovendien levert de UT een puike service, die altijd voor ze klaar staat: een basis voor een hechte vriendschap.
Maar ...
Hadden studenten vorig jaar nog gewoon de keuzevrijheid om wel of geen pc aan te schaffen (laat staan een laptop), nu is het gedaan met deze vrijheid! De UT vertelt eerstejaars studenten dat ze een laptop moeten kopen, en de UT vertelt welke dat moet zijn. Die hebben ze namelijk nodig bij hun colleges. De colleges worden afgestemd op het gebruik van de laptop en ze zijn moeilijk of niet te volgen als je je laptop niet bij je hebt. Een alternatief is er niet, want de opleidingen verbieden hun eerstejaars om gebruik te maken van de gewone pc-zalen. Had je die laptop maar moeten kopen. Maar de UT zal hem niet betalen, dat moet de student doen. En nee, het is niet duur. Maar het kost wel heel erg veel!
Het extreem hoge bedrag (voor die 1499 euro kan ik twee normale pc's kopen) dat de eerstejaars nu op tafel moet leggen, is met geen redelijkheid meer te relateren aan het inkomen van de student. Een ouderbijdrage of een lening is onvermijdelijk, met dank aan de UT.
Er is hier iets raars aan de gang. Want is dit niet een verkapte vorm van collegegeldverhoging? De Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW) is duidelijk over de status van dit soort extra bijdragen: 'Alleen het collegegeld moet verplicht betaald worden om recht te hebben op onderwijs(-voorzieningen)'. Elke financiële bijdrage naast het collegegeld is dus op basis van vrijwilligheid. Het moet mogelijk zijn om het lesprogramma te volgen en daarvoor alle studiepunten te krijgen, zonder dat je meer uitgeeft dan het collegegeld.
De UT heeft daar lak aan: zonder laptop mis je een essentiële onderwijsvoorziening. Vrijwillig, maar onmisbaar. Hoe vrijwillig is het dan nog?
Een andere adder onder het gras is het risico van laptopgebruik. Hier hebben we het inderdaad over RSI. De UT dwingt studenten om jarenlang in een RSI-stimulerende omgeving te werken, waarbij studenten in het geheel niet de mogelijkheid krijgen om RSI-vrij tekunnen werken. Integendeel: de UT profileert en stimuleert het flexibele gebruik van de laptop. Klinkt handig, flexibele werkplek, maar iedere folder-plek in het gras tussen de eenden is in feite een arbo-nachtmerrie.
Het leveren van losse toetsenborden en laptopstandaards voor de flexibele werkplekken is niet voldoende. Verstelbare tafels en stoelen zijn minstens zo belangrijk en logischerwijs ook wettelijk verplicht. Maar die levert de UT niet. De studenten worden achter plastic tafels en op houten stoelen gezet.
De wet beschermt, de wet is duidelijk! De arbo-rechten van studenten zijn gelijk aan die van werknemers, en als de UT eist dat er veelvuldig met laptops gewerkt moet worden, dan moeten die verstelbare stoelen en tafels er gewoon komen! Kortom: de UT stelt laptopgebruik verplicht, maar toont onvoldoende inzet om de bijbehorende RSI-risico's op te heffen. Universiteiten en hogescholen zijn aansprakelijk voor alle RSI-klachten die laptops met zich mee brengen, zeker als zij het gebruik hiervan eisen.
Kom op! Laten we eens zeer kritisch zijn, en laat het eens gezegd zijn: studenten worden op onredelijk hoge kosten gejaagd en de voorzieningen zijn niet in staat om de opleiding RSI-vrij te kunnen doorlopen. En ja: van RSI kun je levenslang arbeidsongeschikt raken ...
Het zou mij niet verbazen als studenten op al deze punten juridisch een heel sterke positie hebben.
Ernstjan van Doorn,
Campus Coalitie
Projectruimte op vloer 13 van het CTW-gebouw: foute stoelen, foute tafels ...
