Onderzoekers namen in opdracht van het ministerie van Economische Zaken de economische betekenis van veertien universiteiten en vijftien onderzoeksinstellingen onder de loupe. Ze keken vooral naar het aantal 'spin-offs' dat zij voortbrengen. In de onderzochte periode (1999-2001) waren dat er in Enschede gemiddeld twintig per jaar, bij een gemiddelde van 6,4 bij universiteiten en 1,3 bij onderzoeksinstellingen.
Vooral de zogenoemde Twentse TOP-regeling krijgt lof. De Tijdelijke Ondernemers Plaatsen bieden startende bedrijfjes een jaar lang geld, kennis, faciliteiten en ondersteuning van de UT. Het EZ-onderzoek is zelf overigens uitgevoerd door Top Spin, een aan de UT gelieerde stichting die nauw bij de TOP-regeling betrokken is.
Opvallend is dat de best presterende universiteiten in het onderzoek buiten de Randstad zitten: de TU Delft is op de vijfde plaats de hoogst geklasseerde universiteit uit het westen, na Maastricht, Eindhoven en Nijmegen. Tilburg en Nijenrode bungelen onderaan de ranglijst: zij brachten beide geen enkel bedrijfje voort.
Nederland loopt in internationaal perspectief 'niet bepaald voorop' bij de commercialisering van kennis via spin-offs, constateren de onderzoekers. Dat zou onder meer te maken hebben met onduidelijke wetgeving. Die verbiedt commercialisering weliswaar niet expliciet, maar stimuleert het evenmin. Aanpassing van de wetgeving leidde volgens het rapport sinds 1999 in Frankrijk tot een vervijfvoudiging van het aantal spin-offs.
De onderzoekers pleiten dan ook voor een consistent stimuleringsbeleid: onduidelijkheid in de wet over de ruimte voor commerciële activiteiten van kennisinstellingen moet verdwijnen en de universiteiten moeten meer geld krijgen om een actief spin-offbeleid te kunnen voeren.
HOP, Wieland van Dijk
De ranglijst:
Universiteit Gem. aantal
spin-offs index (fte) index (omzet)
(de top-5)
1. UT 20 7,86 10,53
2. UM 10 4,09 4,48
3/4. TUE 7 2,79 3,40
3/4. KUN 10 3,44 2,68
5. TUD 10 2,44 2,05
(en de rest)
WU 10 1,43 1,86
EUR 5 1,77 1,58
RUG 6 1,40 1,38
UvA 4 1,10 1,12
UL 3 0,91 0,84
VU 1,5 0,51 0,60
UU 3 0,58 0,55
UvT 0 0 0
Nijenrode 0 0 0
N.B.: De onderzoekers hanteren een 'spin-off-index': het aantal spin-offs per 1000 fte's, of per 100 miljoen euro omzet, of per 1000 studenten.
