Ondanks de economische neergang vonden pas afgestudeerde academici en hbbo'ers in 2002 snel een passende baan. Wel zagen zij in vergelijking met voorgaande jaren hun salaris achteruitgaan. Ook verslechterden hun secundaire arbeidsvoorwaarden.
Dit blijkt uit het arbeidsmarktonderzoek 'Studie en Werk' dat de Stichting voor Economisch Onderzoek (SEO) van de Universiteit van Amsterdam jaarlijks verricht in opdracht van het weekblad Elsevier. De resultaten verschijnen deze week in Elsevier Thema, de bijlage van het weekblad.
De vraag die in deze nieuwe editie van het Elsevier/SEO-onderzoek centraal staat, is welk effect de economische neergang heeft gehad op de zoekduur, het salaris en de secundaire arbeidsvoorwaarden van pas afgestudeerde hbo'ers en academici. In de periode 1997-2001 vonden hoogopgeleide starters snel een baan, ze werden goed betaald en konden rekenen op gunstige secundaire arbeidsvoorwaarden. Maar ook nu de economie stagneert en de arbeidsmarkt voor jongeren en schoolverlaters problematisch wordt, blijken hoogopgeleiden nog altijd een sterke positie te hebben.
Academici vonden in 2002 gemiddeld na vier maanden een passende baan en hbo'ers binnen drie maanden. Dat is even snel als het jaar daarvoor, na een reeks van jaren waarin de zoekduur alleen maar korter werd. Academici die in het vierde kwartaal van 1994 begonnen met zoeken, deden er gemiddeld ruim tien maanden over om een passende baan te vinden. Dit gemiddelde daalde gestaag tot ruim vier maanden in het tweede kwartaal van 2002. Voor de tweede helft van 2002 geven voorlopige ramingen vooralsnog geen toename van de zoekduur te zien.
Het startsalaris ging er wel op achteruit. Na jaren van forse stijging boven het niveau van de inflatie gingen academici die in het studiejaar 2000/2001 gediplomeerd de universiteit verlieten, er ten opzichte van het jaar daarvoor ruim 4 procent op achteruit en hbo'ers ruim 5 procent.
Niet alleen de primaire arbeidsvoorwaarden kwamen onder druk te staan. Ook in de secundaire arbeidsvoorwaarden werd het mes gezet. Het gaat daarbij niet alleen om leaseauto's, laptops en mobieltjes, maar ook om de mogelijkheid tot deeltijdwerk, flexibele werktijden, spaarloon en winstdeling. De afgestudeerde hbo'ers en academici van het studiejaar 2000/2001 waren in vergelijking met voorgaande jaren beduidend minder goed in staat dergelijke extra's te bedingen.
'De extreem goede tijden die hoogopgeleide schoolverlaters in de achter ons liggende jaren kenden, zijn voorlopig voorbij,' zo concluderen SEO-onderzoekers Peter Berkhout, Ernest Berkhout en Ronald Wolthoff. 'Wel zijn jonge hogeropgeleiden nog altijd een schaars goed.' Dat blijkt uit de relatief korte tijd die zij nodig hebben om een passende baan te vinden.
Om van naderende slechte tijden voor jonge hogeropgeleiden te spreken is het volgens de SEO-onderzoekers te vroeg. 'Of verdere verslechtering van de arbeidsmarktpositie van jonge hbo'ers en academici optreedt, zal sterk afhangen van de economische groei'.
Voor het Elsevier/SEO-onderzoek zijn negenduizend hoger opgeleide starters ondervraagd, afgestudeerd in het studiejaar 2000/2001. Bijna honderd opleidingen in hbo en wo zijn onderzocht.
