Een aanzienlijk deel van het wetenschappelijk personeel van universiteiten komt tegenwoordig van buiten de EU. Dat betekent een verblijfsvergunning aanvragen. Vorig jaar werden de kosten voor visa van niet EU-leden al verhoogd van 56 naar 285 euro. Per 1 januari 2003 geldt een tarief van 430 euro. Dat terwijl in Duitsland of Engeland een vergunning gratis is of tegen lage kosten verkrijgbaar.
'We moeten hier een mouw aan passen', stelt Dick Meijer, namens de AbvaKabo: 'De laatste jaren is het aantal promovendi van buiten de EU enorm toegenomen. Als die mensen afgeschrikt worden door de hoge tarieven, dan betekent dat een probleem voor het universitaire onderwijs en onderzoek. We hebben er baat bij om deze mensen binnen te halen. Dan kunnen we ze moeilijk voor allerlei extra kosten laten opdraaien.'
Een centrale regeling lijkt de AbvaKabo op zijn plaats. 'Zo niet, dan ontstaan er tussen faculteiten allerlei verschillen. Want als de UT het niet betaalt dan gaan faculteiten op eigen houtje ad hoc regelingen invoeren.'
Jon Barsema, voorzitter van het Twents Aio Beraad, kan dat beamen: 'Ik heb rondvraag gedaan bij een aantal buitenlandse aio's en gehoord dat sommige vakgroepen de kosten voor vergunningen wel vergoeden en andere niet. Dat was ook al zo toen de visa nog goedkoper waren.'
Ook het TAB is voorstander van een uniform beleid. 'Wij steunen de actie van de AbvaKabo. Als de leges zo fors omhoog gaan moet daar een oplossing voor komen, dat is duidelijk. Niet alleen voor de mensen die hier in de toekomst komen, maar ook voor de mensen die hier al zijn. Onderzoek moet toegankelijk blijven. De concurrentiepositie van de UT komt anders ook in gevaar.'
Dat is ook waar het college van bestuur voor vreest. Huib de Jong: 'We hebben de afgelopen maanden actie ondernomen tegen de tariefsverhogingen door een protestbrief naar de minister te sturen. Maar dat heeft niet geholpen. Het punt dat de AbvaKabo maakt is zeer terecht. Wij streven naar internationalisering, maar worden door het ministerie geblokkeerd.'
Wat nu? Gaat de UT in deze tijden van bezuiniging de extra kosten vergoeden? De Jong: 'We hebben gekeken hoe andere universiteiten in Nederland dit probleem aanpakken. En voor zover we nu weten is er nog geen universiteit die gaat compenseren. Maar eerst willen we de omvang van het probleem op de UT inventariseren, voordat we een besluit nemen.'
Binnen een maand hoopt De Jong meer te kunnen zeggen. Hoe de compensatie er eventueel uit zou moeten zien weet hij niet. 'Dat is afhankelijk van de problemen die we tegenkomen.'
