Aanval illegaal, geen sanctie

| Redactie

De aanval van de Amerikanen en de Britten op Irak is onrechtmatig. Daar zijn bijna alle volkenrechtdeskundigen het over eens, aldus Ramses Wessel van het vanuit Bestuurskunde opererende Centre for European Studies. Hij is deskundige op het gebied van internationaal en Europees recht.

Waarom is de aanval onrechtmatig?

'Het argument van zelfverdediging gaat niet op. De VS en Groot-Brittannië zouden dan wezenlijk bedreigd moeten worden door Irak. De wapeninspecteurs hebben niets gevonden wat een zogeheten preventieve aanval rechtvaardigt. De geldigheid van de VN-Veiligheidsraadresoluties is discutabel. Sommigen beweren dat die specifiek waren toegesneden op de situatie Irak-Koeweit en dat die nu niet meer geldig zijn. Anderen beweren dat dit het staartje van de vorige Golfoorlog is en dat de resoluties nog wel van kracht zijn.'

Wat zou er nu moeten gebeuren?

'Het geweld moet direct stoppen. Vergelijk het met een inbraak. Iemand is met iets illegaals bezig. De schade moet tot een minimum beperkt worden. Als de aanval toch doorgaat, wat de algemene verwachting is, dan moeten de partijen zich aan het humanitair oorlogsrecht houden. Dat wil zeggen dat ze de Geneefse conventies respecteren, dus onder andere geen burgerdoelen aanvallen en krijgsgevangenen met respect behandelen. Verder moeten ze proportioneel oorlog voeren. Dat betekent dat je niet meer schade aanricht dan strikt noodzakelijk. Dus als je met kleine bommen je doel kunt bereiken, gebruik je geen grote.'

Welke rechtsgevolgen kent deze aanval?

'Sinds kort is er een internationaal strafhof (ICC) in Den Haag, dat deze zaak zou kunnen aanpakken. Het probleem is dat het misgrijp van agressie nog niet onder dit hof valt. De VS hebben het bijbehorende verdrag ook niet geratificeerd. Voor het instellen van een internationaal tribunaal, zoals voor Rwanda en voormalig Joegoslavië, is toestemming van de VN-Veiligheidsraad nodig. Als het veroordelen van de Amerikaanse aanval een van de doelen van die rechtbank is, zullen de Amerikanen hun veto in de raad uitspreken. Er bestaat dus geen mogelijkheid de VS voor hun aanval te veroordelen.'

Peter Schouten


Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.