Het vak natuurkunde gaat verdwijnen uit het profiel Natuur & Gezondheid en het aantal uren dat men aan wiskunde zou moeten besteden wordt in alle profielen verlaagd. Tot zelfs 2/3 van de oorspronkelijke uren in het profiel Natuur & Techniek, zo stelt Minister Van der Hoeven in haar plan 'Ruimte laten en keuzes bieden in de tweede fase havo en vwo'. Leerlingen op het VWO dienen echter wel verplicht een tweede vreemde taal kiezen, omdat men zo een eenzijdige gerichtheid op de Angelsaksische wereld wil voorkomen. Het aantal studielasturen (SLU) voor het gemeenschappelijke gedeelte (1920 SLU) - de vakken die elke VWO-leerling dient te volgen - wordt nu veel groter dan het gekozen profiel (1480 SLU). Het vrije gedeelte blijft nagenoeg gelijk (1400 SLU) aan het gekozen profiel. De vakken in het gekozen profiel zijn dus ondergeschikt aan de vakken in het gemeenschappelijke gedeelte.
Ziet de minister dan niet dat de positie van de bètavakken in het onderwijs nog verder wordt teruggebracht? Jarenlang is er een campagne gevoerd om meer scholieren te laten kiezen voor bètavakken. Het vak techniek dat is ingevoerd in de eerste twee jaar van de basisvorming is hier een goed voorbeeld van.
Maar door de wiskunde nu wat makkelijker te maken stelt Minister Van der Hoeven dat het allemaal wat haalbaarder en aantrekkelijker wordt voor leerlingen. En dat is van belang in verband met de behoefte aan bèta-opgeleiden. De zwaarte van wiskunde belet, volgens de minister, leerlingen namelijk om een bètaprofiel te kiezen. Maar komen deze toekomstige studenten de zwaarte van wiskunde dan niet veel later op de universiteit weer tegen? Dan moeten de programma's daar ook weer worden aangepast, met andere woorden, we gaan de lat dus weer lager leggen. De schijnbaar goede bedoelingen van de minister ten spijt, komt dit niet ten goede van de kwaliteit van het bètaonderwijs.
Het door de minister voorgestelde plan is dus niet de goede manier. Bètavakken zouden aantrekkelijker moeten worden gemaakt, niet makkelijker. En dat lukt zeker niet door natuurkunde uit het profiel Natuur & Techniek te halen. Er heerst namelijk nog steeds een onterechte 'afschuw' tegen natuurkunde. Deze kan alleen door positieve profilering van het vak worden weggenomen, bijvoorbeeld door een gedegen kennismaking met het vak in de basisvorming. En dan niet alleen door het vak 'science' maar juist op een niveau dat vrijwel gelijk staat met andere vakken tijdens de opleiding. Desnoods komen niet alle onderwerpen aan bod, maar slechts de onderwerpen die een basis moeten vormen, of die juist in de medische beroepspraktijk relevant zijn.
Want juist de scholieren die twijfelen, hebben een leidraad nodig bij het maken van een keuze voor een profiel. Nu worden scholierenmet een Natuur & Gezondheid-profiel nog toegelaten bij de technische universiteiten. De vraag rijst of dit mogelijk blijft nu natuurkunde gaat verdwijnen uit dit profiel.
Navraag bij de TU Delft en de TU Eindhoven leert dat circa 11 procent van de aanmeldingen bestaat uit mensen met een Natuur & Gezondheid-profiel. Een groot deel van de leerlingen die met dat profiel instromen bij de technische universiteiten zijn vrouwen. Als de universiteiten besluiten om leerlingen met dit profiel niet meer toe te laten, dan raken we die groep ook definitief kwijt voor de bètawetenschap.
Het profiel Natuur & Gezondheid moet voor scholieren een keuze openlaten, maar ook toereikend zijn voor scholieren die al weten wat ze willen. Het onderwijs moet die scholieren vooral diepgang in het gekozen profiel bieden en niet al die uren gemeenschappelijke vakken.
Wanneer er diepgang in het gekozen profiel zit, zal men in de vrije ruimte toch wel de vakken kiezen waarmee men zich algemeen kan ontwikkelen. De extra uren voor de vrije ruimte moeten dus niet van de profielen af worden gesnoept, maar van de gemeenschappelijke vakken!
Minister Van der Hoeven zou er goed aan doen het voorstel over de aanpassing van de Tweede Fase nogmaals goed te bekijken. Anders zijn alle inspanningen van afgelopen jaren om de bètaopleidingen weer aantrekkelijk te maken, voor niets geweest.
Nicole de Klein, voorzitter Delftse studentenvakbond VSSD
Dimitri Gilissen, algemeen bestuurslid Interuniversitair Studentenoverleg ISO
