Innovatie bloeit bij de gratie van slimme buitenbeentjes, non-conformistische nerds, subversieve wizzkids en een maatschappij die deze idioten duldt. Innovatie wordt dus geremd door emancipatie, populariteit, inspraak, openbaarheid, democratie en nog een hele serie andere verworvenheden die in ons land de heilige status van een religie hebben verkregen. Elk geloof dat van staatswege tot doctrine wordt verheven onderdrukt innovatie. Dat gold voor de Taliban in Afghanistan en voor het katholicisme ten tijde van Galilei. Maar een kleine religie die tegen de stroom op roeit kan juist een bakermat van verzet, een broeinest van innovatie zijn. Aan de Reformatie hebben wij onze Gouden Eeuw te danken. En nu weer is de verketterde Raëlliaanse Beweging baanbrekend op het gebied van klonen.
In Nederland wordt innovatie in de kiem gesmoord op de middelbare school. Wij houden niet van nerds. Wie negens en tienen voor wis- en natuurkunde scoort wordt gesommeerd meer energie te stoppen in de vreemde talen, of anders maar een niveau lager eind-examen te gaan doen. Die wordt verlekkerd te kiezen voor populaire profielen als "natuur en gezondheid" of "economie en maatschappij" om zo, in de woorden van Beatrijs Ritsema, toe te treden tot de kletsende klasse. Welke tiener kan deze verlokkingen weerstaan? Ik ken geen cijfers, maar ik geef de jongen die in de kantine nog durft te bidden en het meisje dat een hoofddoekje durft te dragen meer kans dan de scholieren die zich kleden volgens de laatste mode van TMF.
Maar daarmee zijn ze nog niet voor de innovatie gered. Wie tegen alle weerstand in toch kiest voor "natuur en techniek", wordt geplaagd met zoveel profielvreemde vakken dat ie voor wis-, natuur- en scheikunde geen tijd meer heeft. Onze schaarse toekomstige bèta's kunnen vloeiend in drie talen duidelijk maken waarom ze nooit iets zullen bereiken.
