Ben Veltman, oud-collegevoorzitter van de UT en scheidend voorzitter van de Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid, ziet een bestuurlijke fusie tussen de universiteiten van Twente, Delft en Eindhoven wel zitten. Sterker nog, dat is gewoon 'nodig', aldus Veltman in een uitgebreid interview met de Volkskrant, dat zaterdag 4 januari verscheen.
Aan die fusie van de drie tu's zou Veltman (70) best het zijne willen bijdragen, laat hij de Volkskrant-wetenschapsredacteur Michael Persson weten. 'Die zeilreis rond de wereld zit er toch niet meer in,' zegt Veltman, die de UT in 1997 op 65-jarige leeftijd verliet en aan een wereldreis per zeilboot begon. Een paar weken later, gekomen tot Brazilië, aanvaardde Veltman de benoeming tot AWT-voorzitter.
Als scheidend voorzitter constateert Veltman dat het Nederlandse wetenschapsbeleid - ondanks de roep van de universiteiten en de AWT-adviezen - geleidelijk is uitgehold. Pas nu ook het bedrijfsleven zich roert, en Philips-baas Kleisterlee dreigt zijn researchcentrum naar het buitenland te verplaatsen, begint de politiek een beetje te luisteren: 'Men wordt pas wakker als er een crisis is,' sombert Veltman.
De oud-UT-voorzitter pleit daarom voor 'een blauwdruk van een overheidsvisie op de kenniseconomie, die alleen kan floreren als de hele samenleving op kennis is gericht.' De tekst voor een brief van deze strekking aan de komende kabinetsformateur ligt al klaar, zonder dat Veltman daar veel heil van verwacht. Een grotere onderlinge doorstroming tussen bestuurders van universiteiten, bedrijfsleven en overheid, zoals in Frankrijk, zou het overleg over de noodzaak van investeren in kennis volgens hem een stuk makkelijker maken.
Maar een van de meest acute bedreigingen voor het wetenschappelijk klimaat in Nederland vindt Veltman het systeem van de
matching, het bijpassen van (bijvoorbeeld de helft) eigen geld bij extern verworven onderzoeksgeld. Want op die manier komt geld voor onvoorspelbare wetenschappelijke doorbraken steeds vaker terecht bij modieus en toegepast onderzoek, vindt Veltman: 'Matching zou verboden moeten worden, zoals ze dat bijvoorbeeld ook in Noorwegen hebben gedaan.'
En één centrale autoriteit op wetenschapsgebied zou er eigenlijk ook moeten komen in Nederland, vindt hij. Er zijn nu te veel belanghebbende partijen met bovendien overlappende bevoegdheden. 'Als je iets wilt wijzigen staan er drie actores op die zeggen: hé, dat is onze bevoegdheid. Dat maakt het erg moeilijk om grootse dingen tot stand te brengen.'
Ben Veltman:...matching zou verboden moeten worden...
