De afgelopen twintig jaar was dat volgens Kok niet mogelijk wegens de slechte economische situatie waarin Nederland verkeerde. Het hoofd boven water krijgen en houden, daarop was het regeringsbeleid 'noodgedwongen' gericht. Nederland stond volgens Kok met de rug tegen de muur: de economie presteerde slecht, de werkloosheid was hoog, om maar te zwijgen over de hoogte van de staatsschuld.
Het kabinet Lubbers I verzette als eerste de bakens in de goede richting. En hoewel begin jaren tachtig allesbehalve sprake was van maatschappelijke consensus had een ander kabinet slechts andere accenten kunnen leggen. Want achteraf bezien waren de aanpassingen onvermijdelijk, zo meent Kok.
Het gaat nu beter met de economie. De staatsschuld en de werkloosheid beginnen te dalen. Niet dat Nederland inmiddels op orde is, maar het kabinet heeft een zekere beleidsruimte, een mogelijkheid om gestructureerd te denken over de toekomst.
Kok kiest voor investeren boven consumeren. Prioriteit hebben die investeringen die economische groei en werkgelegenheid combineren met een daling van de belasting van het milieu. Economische groei blijft noodzakelijk om de arbeidsparticipatie te vergroten en 'werkgelegenheidsbeleid is sociaal beleid van de bovenste plank', herhaalde Kok nog maar eens.
Naast de groeiende problematiek van 'achterstandsgroepen' dienen de infrastructuur en de vergrijzing te worden aangepakt. Voor de infrastructuur wil het kabinet, na de besluiten over de uitbreiding van Schiphol en de aanleg van de Betuwe- en de Hoge Snelheids Lijn, een middellange termijnvisie ontwikkelen.
Overigens zal Nederland zich straks, als het slaagt voor het EMU-examen, aan de EMU-spelregels moeten houden. Hoe die er exact uit gaan zien is nog niet duidelijk, maar zeker is dat de begroting 'close to balance' moet zijn. Volgens Kok is het 'te negatief' om dat als een beperking van het beleidsveld te zien. Een evenwichtige begroting is hoe dan ook noodzakelijk om zich op elkaar stapelende rentelasten te voorkomen. Want die beperken de beleidsruimte pas echt.
Minister-president Kok verlaat de UT per helikopter.
