In grote delen van Nederland is het water weer fors gestegen. De vraag rijst of structurele maatregelen nodig zijn. Prof. dr. ir. C.B. Vreugdenhil van CT&M: 'De ene week staat een woonwijk onder water, de volgende week zijn de projectontwikkelaars weer druk aan het bouwen.'
In hoeverre is wateroverlast typisch Nederlands?
'Omdat Nederland zo dichtbevolkt is en voor een deel onder zeeniveau ligt, zijn de gevolgen van overtollig water acuut zichtbaar.'
Wat vindt u ervan om de natuur in Nederland meer speelruimte te geven.
'Dat is wel correct. Die discussie speelt al vijf tot tien jaar rond de rivieren. De zorgen komen voort uit ideeën over klimaatverandering. Die waren aanvankelijk vaag, maar langzamerhand ontstaat het beeld dat we in de winterperioden een hogere waterafvoer kunnen verwachten.'
In korte tijd zitten alweer heel wat Nederlanders met natte voeten. Dat is toch niet toevallig?
'Ik moet nog zien hoe uitzonderlijk de weerssituatie nu werkelijk is geweest. Toegegeven, het is een nat jaar maar ik ben niet overtuigd dat een situatie als deze niet redelijkerwijs eens in de zoveel jaar kan voorkomen. Daarvoor moet ik de weersgrafieken nog eens goed bestuderen.
'Bovendien is en blijft kansberekening lastig; het gaat vaak in tegen de menselijke intuïtie. Ook al is de kans op de huidige weerssituatie klein, het kan best gebeuren dat deze zich twee jaar achter elkaar voordoet. Net zoals het mogelijk is om twee keer de hoofdprijs van de staatsloterij te winnen.
'Bij overstromingen van rivieren geldt dezelfde moeilijkheid. Volgens de statistieken mogen de rivieren eens in de 1250 jaar overstromen. Maar het is moeilijk te beredeneren wanneer echt niet meer aan deze criteria wordt voldaan.'
U bent wel vóór duidelijke maatregelen.
'We moeten de uiterwaarden echt vrijhouden voor noodgevallen. Dat betekent dat er niet meer in gebouwd mag worden. Je kunt dit ook achterwege laten, maar dan moeten de mensen accepteren dat hun huis eens in de zoveel tijd onderloopt en moeten ze verder niet zeuren. Maar het menselijke geheugen werkt op korte termijn. Een week na de overstromingen in Limburg in 1995 waren de projectontwikkelaars alweer volop aan het bouwen.
'Wanneer vrije uiterwaarden onvoldoende helpen, moeten ze worden verbreed en moeten de dijken eventueel verhoogd. De gevolgen kunnen ingrijpend zijn. Naast huizen zullen industriële complexen, zoals steenfabrieken, opgeruimd moeten worden.
'Bijvoorbeeld een plan van het Waterloopkundig Laboratorium om de linkerdijk van de IJssel na Deventer te laten vervallen,stuitte op fel verzet. Er is dan veel ruimte voor de rivier maar alle huizen tot aan de rand van de Veluwe moeten weg.'
Maar voorlopig kunnen we er wel weer tegen?
'Ik heb net uitgelegd hoe verraderlijk de statistiek in elkaar zit, dus daar doe ik liever geen uitspraken over.'
