Leonardo da Vinci, schilder, beeldhouwer, architect, maar ook ingenieur en wetenschapper. Behoort tot de inmiddels uitgestorven mensensoort homo universalis. In de loop der eeuwen is er, mede door de enorme groei van informatie, een scheiding ontstaan tussen wetenschap/techniek enerzijds en de schone kunsten anderzijds. Tegenwoordig is het simpelweg onmogelijk om je serieus in meerdere gebieden te bekwamen, specialisatie is noodzakelijk op straffe van beunhazerij. De scheiding van geesten heeft ook haar ruimtelijke weerslag gekregen: wetenschap en techniek wordt op de (technische) universiteiten beoefend, terwijl de kunst gecreëerd wordt binnen de muren van de academies. Onderling contact is er nauwelijks, laat staan begrip. Toch is er in Enschede sprake van toenadering, zowel in fysieke als geestelijke zin: de AKI staat nu op het UT-terrein en de stichting TARt probeert de geestelijke barrières te beslechten. TARt-voorzitter Peter van de Hoogt: 'Het is zonde als je deze twee werelden niet bij elkaar brengt, omdat ze zoveel voor elkaar te betekenen hebben.'
Wat betekent de technicus voor de kunstenaar en omgekeerd? Peter van der Hoogt: 'De technicus kan in eerste instantie technisch gereedschap aanleveren waarmee de kunstenaar zijn werk beter kan realiseren.' Maar techniek speelt meer dan een ondersteunende rol. 'De samenwerking tussen kunst en techniek dient gelijkwaardig te zijn: het is de bedoeling dat in een project beide discipines een creatieve insteek leveren', aldus Van der Hoogt. En wat leert de technicus van de kunstenaar? 'Vooral anders tegen de dingen aankijken, de kunstenaar verrijkt de technicus met een nieuwe wereldvisie.'
Op de huidige TARt-manifestatie Reset staan de nieuwe media centraal. Met de thema's simulatie, animatie en games wordt gepoogd kunst en techniek dichter bij elkaar te brengen.
Wat levert de TARt-theorie in de praktijk op? In de catacomben van het WB-gebouw vliegen de vonken in het rond, er wordt driftig gelast, gezaagd en getimmerd. Dit is beslist geen virtuele omgeving, hier wordt geworsteld met weerbarstige materie. Het staat er strak van de stress: er moeten deadlines gehaald worden. We bevinden ons bij de Beelden Wever van Lieselot IJsendoorn, een echt TARt-project omdat hier een kunstenares met UT-studenten samenwerkt. De makers van de Beelden Wever proberen zoveel mogelijk overleg met elkaar te plegen zodat techniek en kunst een gelijkwaardige inbreng krijgen. Maar de realiteit is hard: door tijdgebrek wordt er voorlopig alleen nog maar aan het frame gewerkt. Dat stadium kenmerkt zich niet door overleg of technisch/wetenschappelijk 'vernuft', maar vooral door bruut bouwen. Pas in het laatste stadium, wanneer de beelden toegevoegd zullen worden, kan het eigenlijke TARt-overleg plaatsvinden, kunnen kunst en techniek met elkaar verweven worden. Maar waarschijnlijk doet zich daar de druk van de klok het sterkst voelen. Het is niet anders. De tijdsdruk kan het enthousiasme overigens niet temperen: de kunstenares wil, als het project klaar is, graag met de studenten uitgebreid napraten. En iedereen zou in de toekomst zonder aarzeling weer aan eenander TARt-project beginnen.
Op de Reset-manifestatie zijn natuurlijk nog veel meer projecten te zien. Ga ze bekijken en vorm zelf een oordeel of de projecten een symbiose vormen tussen kunst en techniek.
Kunstenares Lieselot IJsendoorn aan de slinger van de Beelden Wever. In het wiel: (boven) haar broer Bert, (linksonder) WB-studente Pauline Fransen, (rechts) WB-student Joost Kessel en Lieselots vader Cor (met bril).
