Meer vrije tijd, docenten beter doorgronden, van een vijfje of zesje een acht of een negen maken, zelfverzekerd naar een tentamen gaan, de intro-pagina van de Vragenlijst Studiemethoden belooft veel, en gemakkelijk te scoren, studiepunten. Mits je de 114 vragen invult - duurt ongeveer een kwartier - en de daaruit voortvloeiende tips keurig opvolgt natuurlijk.
'Nou, zo eenvoudig is het nou ook weer niet', zegt Joke Oosterhuis lachend. 'Maar door je aan een paar simpele regeltjes te houden kun je veel tijd besparen.'
Want vooral eerstejaars studenten studeren lang niet altijd even slim en efficiënt, weet ze. 'Ze worden door het studentenleven overspoeld. Simpele huishoudelijke dingen gebeuren niet meer automatisch en vooral de sociale integratie vreet energie. Word ik wel gepikt door mijn woongroep? Waar ga ik uit? Kies ik voor een sportvereniging of zoek ik gezelligheid bij een studentenvereniging?'
Door al die vragen en indrukken schuift de studie naar de achtergrond. Oosterhuis: 'Met vrienden afspreken, de training, het avondeten in je flat, colleges, je moet overal op tijd zijn. Logisch dat je pas nadat je alle afspraken bent nagekomen achter je boeken gaat zitten. Voorzover je dan nog energie over hebt tenminste.'
Details
Ook het verschil tussen vwo en universiteit breekt sommige studenten op. Veel leerlingen hanteren op het vwo een minimale strategie. 'Ze gokken een beetje, berekenen hun gemiddelde en compenseren een slecht gemaakt proefwerk met een hoger cijfer elders', zegt Oosterhuis. 'Daar red je het op de UT niet mee. Hier moet je een tentamen meteen de eerste keer halen. Maar wat veel belangrijker is: een universiteit vraagt om echte verdieping.'
Vwo'ers nemen leerstof op een globale manier tot zich, weet ze. 'Ze lezen een studieboek door en als ze de grote lijn begrijpen, denken ze dat ze de onderwerp beheersen. Moeten ze een tekst verklaren dan onderschatten ze het belang van nuanceringen en details. Terwijl die op een universiteit juist wezenlijk zijn. Docenten vinden dan dat studenten geen hoofd- en bijzaken van elkaar kunnen scheiden. Maar het is eerder andersom. Door die globale manier van waarnemen, missen studenten de verdieping die ze juist uit de details moeten halen.'
Meestal komen ze daar pas achter als ze hun tentamen terug krijgen. 'Dan denken ze dat ze het redelijk goed gemaakt hebben, maar dan staat er een vier of een vijf op het tentamenbriefje. Wil je voorkomen dat studenten erg schrikken van een tentamen dan zul je ze het fingerspitzengefühl al tijdens de werkcolleges bij moeten brengen.'
Verdieping, dat is wat telt. Waar je het op het vwo nog wel met het reproduceren van rijtjes kon redden, eisen UT-docenten 'diepteverwerking'. Voor die diepteverwerking heb je intelligentie nodig, uiteraard. Maar eengoede studiemethode is misschien wel even belangrijk. Uit haar promotie onderzoek, dat Joke Oosterhuis in 1995 afrondde, blijkt namelijk dat studenten die hun manier van studeren veranderen betere studieresultaten halen. Hoewel dat meestal niet zolang standhield: studenten die denken dat ze hun studie aankunnen doen het al gauw weer wat rustiger aan.
Aanpak
Studieaanpak is dus minstens net zo belangrijk als intelligentie. En zoals er ochtend- en avondmensen zijn, zijn er ook studenten die regelmatig en studenten die bij vlagen studeren. Volgens Oosterhuis is er niet één algemene goede studiemethode. 'Maar je kunt wel algemeenheden aanwijzen die tot efficinter en effectiever studeren gelden.'
De rode draad. Dat is zo'n algemeenheid. Als je die weet vast te houden heb je al de helft gewonnen. 'Ga maar na', zegt Oosterhuis, 'pas wanneer je de losse elementje uit de colleges ergens aan kunt koppelen krijgen ze betekenis en kun je ze beter onthouden. Het is dus superefficiënt om vijf minuten voordat een college begint nog even te kijken wat die rode draad ook alweer was. Zo haal je met een minimale tijdsinvestering een maximaal rendement.'
Nog een tip. Want hoewel uitgekauwd dient het genoemd: studenten doen er nog steeds goed aan zo veel mogelijk opgaven te maken. 'En dus niet stoppen als je de eerste twee wel snapt', waarschuwt Oosterhuis-Geers. 'De moeilijkheidsgraad bouwt namelijk op. De laatste opgaven zijn vaak de moeilijkste. En op tentamens krijg je juist die sommen of opdrachten die toetsen of je het helemaal begrepen hebt.'
Oude tentamens oefenen, een lijst van kernbegrippen opstellen, op de internetpagina Vragenlijst Studievaardigheden komen we meer slimme tips tegen. Bovendien genereert de computer ieders persoonlijk studievaardigheidsadvies als men de moeite neemt om alle 114 vragen van de Vragenlijst Studievaardigheid in te vullen. Breng je een paar tips daadwerkelijk in praktijk dan kan dat je studievoortgang aanzienlijk versnellen. 'Maar daar zit ook meteen het probleem', vertelt Joke Oosterhuis. 'Studenten weten wel hoe het moet, maar doen het gewoon niet. Of alleen maar voor een tijdje. Baas zijn over je eigen leerproces, daarmee staat of valt een studie.'
De Vragenlijst Studievaardigheden is te bereiken via de homepage van de faculteit Bestuurskunde of rechtstreeks: http://metropole.digitale-steden.com/robert
