Bijna jaarlijks reageert het kabinet paniekerig op een 'tegenvallende hogere stroom van asielzoekers'.
Drs. Hans Opdam, econoom bij de Vakgroep Ontwikkelingskunde: 'Het is een bedreigende gedachte, maar het gaat hier misschien wel om een onbeheersbaar probleem.'
Is Nederland gastvrij?
'Lange tijd gold Nederland als gastvrij, bijvoorbeeld met de crises in Hongarije in '56 en Tsjecho-Slowakije in '68. De laatste jaren worden vluchtelingen van buiten Europa minder gemakkelijk toegelaten.
'Nederland kan de stroom buitenlanders sociaal niet goed managen. In sommige wijken in grote steden bedraagt hun percentage 50% van de bewoners. Dat versterkt de raciale component die bij de afwijzing van deze vluchtelingen - ben ik bang - toch een rol speelt.'
Nederland is dan ook erg dicht bevolkt.
'Tegen mensen die dit argument gebruiken voor afwijzing van vluchtelingen zeg ik altijd dat ze snel met een plan moeten komen om het aantal geboortes in Nederland te beperken. Het aantal asielaanvragen is altijd nog kleiner dan de natuurlijke aanwas.'
Maar dat is toch heel iets anders?
'Dat vind ik niet. In Nederland proberen we het probleem van asielzoekers te isoleren en te beheersen terwijl dat helemaal niet kan. Pas was ik in New Delhi. Veel mensen trekken vanaf het platteland, waar ze geen toekomst zien, naar de stad. Ze bouwen hun hutjes op de open plekken, ook in parken. Het stadsbestuur heeft heel andere plannen met die grond maar als de nood hoog is, houd je mensen niet tegen.
'Wanneer conflicten, rampspoed en oorlogen mensen verdrijven staan ze aan de grens. Dan kun je niet aan de hand van een keurige papieren richtlijn een x aantal toelaten en de rest terugsturen.'
Is er dan wel een oplossing?
'Voor een belangrijk deel moet je accepteren dat mensen asiel zullen aanvragen of graag willen migreren. Vergeet niet dat in de vorige eeuw circa 55 miljoen Europeanen naar elders vertrokken om een nieuw bestaan op te bouwen.
'Europa moet veel voortvarender initiatieven stimuleren om de wereldeconomie te stabiliseren. Daarbij moet je niet denken aan ontwikkelingshulp in de oude vorm, maar aan investeringen door het bedrijfsleven, het opbouwen van handelsbetrekkingen, het waarborgen van deugdelijk bestuur, en het volgen van aanvaardbare spelregels.
'Die spelregels zijn van belang want in de huidige cowboy-economie profiteren de vlotte jongens onevenredig van een gebrek aan marktregelingen. Het proces van integratie zie ik als een onvermijdelijk gevolg van de schaalvergroting en globalisering zoals we die nu waarnemen. Het zal een lang proces worden dat veel onderhandelingen en sociale onrust vergt. Kijk maar naarde tijd die wij nodig hadden om te Europese Unie na de tweede wereldoorlog vorm te geven. '
