Hoewel? Afgelopen week leek toch even die indruk te ontstaan. Premier Kok zou zich het vuur uit de sloffen hebben gelopen, om een hoge post te gunnen aan zijn partijgenoot Pronk. En hij zou verbolgen zijn geweest toen Lubbers, lid van een oppositiepartij, de kluif kreeg toebedeeld. Maar deze indruk is niet juist. Kok heeft zich in het verleden juist vaak ingespannen voor een post voor zijn voorganger. Wat dit betreft staat Nederland in een geheel andere politieke traditie.
Het Ottomaanse Rijk werd geleid door een sultan. Stierf de sultan, dan werd de troon overgedragen aan een mannelijke bloedverwant. Voor wat al te ambitieuze broers kon dit reden zijn de sultan eigenhandig een kopje kleiner te maken. Die dreiging was niet goed voor de politieke stabiliteit van het Rijk, en daarom bepaalde de wet dat een sultan bij zijn inauguratie ogenblikkelijk al zijn broers en halfbroers terecht moest stellen. (Ze werden gewurgd met zijden zakdoeken, want ook de Turken kenden klasse-justitie.) Dit bracht rust in de tent.
Sultan Ahmed I had moeite met deze wet. Gebukt gaand onder het vooruitzicht dat één van zijn geliefde zonen de anderen zou vermoorden, voerde hij een nieuwe regeling in. In het vervolg werden alle mannelijke bloedverwanten van de sultan opgesloten in een deel van het paleis, genaamd de kooi. Daar sleten zij hun dagen in gezelschap van eunuchen en concubines. (Gesteriliseerde concubines, want er mochten geen nieuwe troonpretendenten bijgemaakt worden.) Stierf de sultan, dan werd een volgende uit de kooi gehaald.
De Nederlandse praktijk sluit hier bij aan. Populaire politici die in potentie een bedreiging vormen voor het leiderschap worden weliswaar niet opgesloten in een kooi onder het Catshuis, maar worden keurig weggepromoveerd. Ze worden burgemeester van een grote stad. Of Commissaris van de Koningin. Of anders wordt er wel een ander publiek lichaam verzonnen dat een voorzitter behoeft. De grootste bedreiging voor de Nederlandse premier is echter zijn voorganger. Pas wanneer hij daar een hoge internationale post voorheeft gevonden, kan hij er gerust op zijn dat-ie niet als een duveltje uit een doosje zal komen springen.
