Tien jaar programmaboekjes Studium Generale
Zoekend zweeft de hand van fotograaf Tjabele Heier boven de verzameling boekjes voor hem op tafel om binnen een seconde trefzeker het gezocht exemplaar eruit te pikken. 'Hier! Dit is het boekje waarin de Japanfoto staat. Het eerste programmaboekje dat James en ik voor Studium Generale maakten. En deze hier, dat is het boekenboekje. Daarin hebben we het thema 'boek' als rode draad gebruikt maar wel elke foto op de bijbehorende lezing genspireerd, die overigens helemaal niet over boeken hoefde te gaan. Hoe we daarop komen? Tja, door je gedachten de vrije loop te laten, door associatief te mijmeren. Neem bijvoorbeeld zo'n Japancyclus. Daarvoor laat ik als het ware allemaal dia's door m'n hoofd gaan over wat ik weet van Japan. Je hebt ook mensen die ter inspiratie encyclopedieën gebruiken, maar ik haal het eigenlijk altijd uit mezelf. Bij Japan kreeg ik het beeld van een vlag, een doek, een huid. Ik heb een doek gemaakt met een rond gat erin en ben ermee op de fiets gestapt. Toen kwam ik ineens dat maïsveld tegen. En dat klopte gevoelsmatig. Ik had bij Japan ook het idee van een land in beweging en zo%n maïsveld is voor mij een soort gestolde beweging.'
Op de tentoonstelling worden de foto's los van de boekjes, waarvoor ze gemaakt zijn, getoond. Kun je de foto's wel los van hun context zien? Is het daarvoor genoeg 'kunst'? Heier: 'Ja ik denk het wel. Mijn foto's hebben een autonomie en je hoeft ze niet per se in combinatie met de boekjes te zien. Als beelden mensen beroeren, dan kun je het wel kunst noemen. Hoewel het natuurlijk ook kitsch kan zijn; dat kan ook beroeren en dan is het voor mij net zo goed kunst. Ik hoop dat bij mensen die mijn foto's zien ook verbazing of ontroering optreedt. Dan is het voor dat moment even kunst.'
De autonomie van Heiers foto's is mede te danken aan de vrijheid die Studium Generale haar fotograaf en vormgever schenkt. 'Ja, Studium Generale is een ontzettend leuke opdrachtgever. We krijgen hun programma per e-mail binnen en vanaf dat momentbegint het avontuur. Letterlijk. We hebben volledige vrijheid. Hoewel, sinds het beruchte 'verboden boekje' informeert SG wel altijd even wat het gaat worden. Dat boekje werd niet uitgebracht omdat de foto's een beetje aanstootgevend waren.'
Wie zelf wil bepalen of het verboden boekje inderdaad aanstootgevend is, kan tot 4 oktober een kijkje nemen op de expositie.
Camera Non Obscura, 13 september t/m 4 oktober, opening vanmiddag om 16.00 uur door Henk Procee, expositieruimte Vrijhof.
