Eerst vleermuizenhotel, dan sloop Ravelijn

| Redactie

De vleermuizen die de sloop van gebouw Ravelijn afgelopen maart danig hebben gedwarsboomd, worden de komende twee weken met zachte hand gedwongen om hun vaste verblijfplaats te verruilen voor een tijdelijk onderkomen. De spouwgaatjes - hun `deur' - in de muren van Ravelijn gaan dicht. In de naastgelegen Citadel zijn ze welkom. Daar komen extra gaatjes in de spouwmuren. Ook twee zogeheten vleermuizenhotels dienen als alternatieve huisvesting.


Eerst vleermuizenhotel, dan sloop Ravelijn
Eerst vleermuizenhotel, dan sloop Ravelijn

De maatregelen zijn nodig om de sloop van Ravelijn door te zetten. Maar dat valt niet mee omdat het hier om een beschermde diersoort gaat. De Vastgoed Groep Drienerlo was daarom genoodzaakt om een speciale ontheffing rechtstreeks bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan te vragen. Die ligt er nu. Voorwaarde is wel dat de beestjes tijdelijk ergens anders in de buurt kunnen verblijven. `We hebben te maken met een van de grootste vleermuizenkolonie van Overijssel,' zegt vleermuizendeskundige Tjeerd Kooij van Ekoza, een ecologisch onderzoek- en adviesbureau. `Het is een kraamkolonie van 170 volwassen gewone dwergvleermuizen. Afgelopen zomer heeft ongeveer zeventig procent van de vrouwtjes één jong gebaard. Het zijn er nu dus aanzienlijk meer. De jongen vliegen in juli en augustus uit. Aan het einde van het seizoen valt de kolonie uit elkaar. De mannetjes leven sowieso solitair. Ze zoeken nu wel de vrouwtjes op want het is paringstijd.'

Om de beschermde dieren goed de winter door te loodsen en ze een plek te bieden tijdens de kraamtijd in de zomer worden er nu twee vleermuizenhotels gebouwd. `Dat zijn grote houten kasten van 1,5 meter lang en één meter hoog. De hotels hangen we hoog op, bij voorkeur tegen een dakrand aan. Vleermuizen zijn warmbloedige beestje en hebben de warmte van een gebouw of de zon nodig. In de kast kunnen ze een voorkeursplekje uitkiezen die door schotjes van elkaar worden gescheiden. Met hulp van infrarood camera's houden we in de gaten of de hotels ook echt bevolkt worden.'

Jaap Nieuwenhuijse van Nieuwenhuijse Bouwmanagement, verantwoordelijk voor de sloop- en bouwuitvoering zegt dat het nog niet definitief vaststaat waar de kasten komen te hangen. `Waarschijnlijk komt er één bij de Citadel aan de straatzijde van de Zul. En eentje op de uit- en aanvliegroute, die vanuit Ravelijn in de vorm van een waaier richting het Paviljoen, de Faculty Club en Langezijds gaat.'

Voor de ecoloog Kooij was het een verrassing dat er zoveel vleermuizen tussen de muren van Ravelijn zaten. `Het is een uniek project om ze te verhuizen. Met hulp van een batdetector hebben we de gevleugelde diertjes geteld. Zo'n apparaat vangt geluidssignalen van de vleermuis op, sonar genoemd. Iets wat voor het menselijk oor onhoorbaar is. Op een avond zijn we tegen de schemering - dan vliegen de zoogdieren uit - gaan tellen. Na driekwartier stond de noemer op 170 en kwamen de eersten weer terug. Toen zijn we gestopt.'

Om Ravelijn vleermuisvrij te krijgen, inventariseert Kooij deze week welke openingen de beestjes gebruiken om uit te vliegen. `Dat zijn er een stuk of drie. Daarvoor hangen we een constructie net als een brievenbus zodat ze er wel uit kunnen, maar er niet meer in.' Voor de zekerheid gebruikt Kooij camera's om te checken of alle dieren ook echt weg zijn. `We willen niet het risico lopen dat er nog een paar zitten tijdens de sloop.'

Het naastgelegen Citadel wordt ook geschikt gemaakt voor de dierenopvang. `De voegen maken we open, zodat de diertjes erin kunnen kruipen. Ze hebben maar één centimeter nodig. Het gaat hier namelijk om een heel klein exemplaar dat in een luciferdoosje past en tussen de vier en negen gram weegt.'

Het nieuwe gebouw moet straks ook vleermuisvriendelijk zijn. `Vleermuizen zijn extreem honkvast. Ze komen dus elk jaar terug naar hetzelfde gebied. Voor het nieuwe pand geldt dat de spouw niet helemaal dicht mag zijn. Er moet voldoende ruimte overblijven tussen de muur en het isolatiemateriaal. Ook de muur moet toegankelijk zijn door een spleet aan de buitenkant.'

Volgens de deskundige veroorzaken de dieren geen overlast. `Ze hebben vrij droge keutels omdat ze alleen maar insecten eten. Dat geeft dus geen stankoverlast. En aan de buitenkant kan wel eens een vleermuizenkeuteltje zitten, maar die is vaak niet groter dan een hagelslag.'

De sloop van Ravelijn werd afgelopen maart direct stilgelegd nadat bouwmedewerkers verse uitwerpselen van vleermuizen aantroffen op de derde verdieping. Over de opgelopen schade van de bouwstilstand laat Marien Florijn, directeur van de Vastgoed Groep Drienerlo zich maar mondjesmaat uit. `We hebben Citadel wat langer moeten huren, dat zijn extra kosten.' Ravelijn komt onder de sloophamer om plaats te maken voor nieuwbouw van de faculteit Management en Bestuur, die al een jaar of vier buiten de campus in het Capitool is gehuisvest.

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.