Steeds meer masteropleidingen kunnen alleen in het Engels worden gevolgd, terwijl Nederlands volgens de wet op het hoger onderwijs verplicht is aan hogescholen en universiteiten. Een onwenselijke situatie, vindt de Stichting Nederlands.
Ongeveer de helft van de in totaal 1170 masteropleidingen in Nederland is geheel of gedeeltelijk Engelstalig volgens de SKI-database 2007 van onderzoeksbureau Choice. Bij sommige universiteiten, zoals in Delft en Wageningen, worden zelfs alle masters in het Engels gegeven, blijkt uit een recente inventarisatie van het Cultureel Genootschap Vlaanderen-Nederland.
Volgens de Stichting Nederlands, die bang is dat Nederlands als “cultuurtaal” in de knel komt, overtreden universiteiten met al die Engelstalige masters de Wet op het hoger onderwijs. Die stelt: onderwijs en tentamens zijn in beginsel in het Nederlands. Deze ‘taalclausule’ is ingevoerd toen voormalig OCW-minister Jo Ritzen eind jaren tachtig pleitte voor meer Engelstalig hoger onderwijs. Hoogleraren en Tweede-Kamerleden vielen over hem heen: Nederlands moest de voertaal zijn.
Twintig jaar later doet zo’n standpunt ouderwets aan. Maar de taalclausule bestaat nog steeds. In de praktijk rekken universiteiten de bestaande regelgeving op. Via gedragscodes leggen ze uit waarom ze onderwijs in het Engels noodzakelijk vinden. Dat geldt als een beroep op een uitzonderingsgrond. Daarmee is de taalclausule al jaren een dode letter, en behalve de Stichting Nederlands vindt niemand dat erg.
Het is onduidelijk of de taalclausule sneuvelt bij de geplande herziening van de Wet op het hoger onderwijs. “Hier is al heel lang geen discussie over geweest,” zegt CDA-onderwijswoordvoerder Jan Jacob van Dijk. “Als wij vinden dat masters internationale opleidingen moeten zijn, wordt het lastig als we buitenlandse studenten te verplichten om Nederlands te spreken.”
HOP, Ana van Es
