Het Mozaïek-programma van NWO voor allochtoon onderzoekstalent krijgt veel waardering. Alleen zouden de selectiecriteria iets duidelijker mogen zijn, blijkt uit een evaluatie.
Jaarlijks verstrekt NWO ongeveer twintig Mozaïeksubsidies om allochtonen promotieonderzoek te laten doen. De studenten dienen eerst een kort onderzoeksvoorstel in met hun curriculum vitae en een aanbevelingsbrief van een hoogleraar. Ongeveer veertig van hen mogen drie dagen lang workshops volgen en dan hun uitgewerkte onderzoeksplan presenteren. Daarna selecteert NWO de winnaars.
Het programma is “net het duwtje in de rug” dat allochtone studenten met interesse in de wetenschap nodig hebben om een wetenschappelijke carrière voor mogelijk te houden, schrijven de onderzoekers die de Mozaïek-subsidies tegen het licht hebben gehouden. Alleen jammer dat het niet altijd duidelijk is waarom bepaalde studenten worden uitverkoren of afgewezen. Met name professoren willen een betere toelichting.
NWO en het ministerie van OCW zijn blij met het oordeel van de evaluatiecommissie en zetten het programma voort. NWO belooft de selectiecriteria in de brochures te verhelderen, maar wil hoogleraren niet vertellen waarom hun studenten wel of niet gekozen zijn. De organisatie legt het de indieners uit en die moeten zelf hun professoren op de hoogte stellen.
Een afwijzing betekent overigens niet het einde van de loopbaan. “Bijna alle kandidaten die na de workshops zijn afgewezen, hebben alsnog een baan in de wetenschap gevonden”, schrijven de onderzoekers in hun rapport. Ook zegt bijna zeventig procent van de hoogleraren dat het Mozaïek-programma hen bewuster heeft gemaakt van de kansen van allochtone studenten op een promotieplaats. Ze zoeken nu actiever naar allochtoon talent.
Er zijn nog enkele andere minpunten van het programma. Zo duurt het tamelijk lang voordat de winnaars bekend zijn: acht maanden vanaf het indienen van het eerste voorstel. De commissie beveelt niet aan om de procedure in te korten, maar NWO is dat toch van plan.
Een ander punt is de doelgroep. Met name begeleiders van de workshops zeggen dat die smaller zou mogen zijn. Sommige allochtone studenten hebben vrijwel het gehele Nederlandse onderwijs doorlopen en zouden geen problemen moeten ondervinden in het solliciteren naar een promotieplaats. Het programma zou vooral moeten draaien om studenten waarvan het talent door taalproblemen of een beperkt CV minder zichtbaar is.
Maar NWO is niet van plan om de doelgroep in te perken. De selectie op kwaliteit voorkomt juist stereotypering, meent NWO.
HOP, Bas Belleman
