 |
| Wim Poelman (Foto: Gijs van Ouwerkerk) |
Een ligfiets heeft veel voordelen ten opzichte van een gewone fiets. Zo trapt-ie makkelijker en rijdt-ie sneller. Toch verkoopt de ligfiets niet. `Dat komt door de onelegante houding', weet Poelman. `Je etaleert je lichaam, maar het ziet er niet elegant uit. Producten moeten niet alleen voldoen aan behoeften maar ook aan bepaalde standards van de consument. Daar denken ontwerpers niet altijd aan.'
Succesvolle producten moeten passen binnen `het script van het leven', meent de nieuwe hoogleraar, die zijn opleiding industrieel ontwerpen genoot in Delft en daar de afgelopen jaren werkte aan de faculteit bouwkunde. Veel van zijn ontwerpen gingen vorig jaar verloren bij de grote brand in de Delftse faculteit.
De hoogleraar laat een doosje met een luidspreker zien. `Tas niet vergeten', zegt Poelman tegen de zogenaamde Memo-me. Vervolgens beweegt hij er langs en speelt het apparaatje de boodschap af. Poelman: `Iedereen vindt dit iets leuks, maar het verkoopt niet omdat mensen het niet gebruiken. Dit in tegenstelling tot de gele memoblaadjes die op elk bureau liggen. Die voorzien in een behoefte, iedereen pakt ze.'
Poelman wil met de nieuwe leerstoel productrealisatie de aandacht richten op de functionaliteit van producten. `Fabricagetechnieken en ontwerptechnologie hebben we hier wel in huis. Maar de moeilijkste stap is om nieuwe producten te bedenken die ook nog eens voorzien in behoeften. Eigenlijk wil je opnieuw een geel memoblaadje uitvinden.'
Creativiteit is volgens Poelman in dat proces niet eens het belangrijkst. `Het heeft te maken met de belangstelling voor het gedrag van mensen. Als je maatschappelijk geëngageerd bent, kun je heel goede nieuwe productfuncties bedenken. Veel producten worden bijvoorbeeld uitgevonden uit ergernis. Zoals de stormparaplu, dat is puur bedacht uit frustratie over paraplu's die bij harde wind sneuvelen.' Zelf werkt de hoogleraar op dit moment aan een trap waarvan de treden automatisch omhoog komen, handig voor ouderen die nog wel kunnen schuifelen maar niet meer zelfstandig kunnen traplopen.Belangstelling voor mensen. Dat noemt Poelman essentieel. Op dit moment vindt hij de balans doorslaan naar de andere kant. `Ontwerpers bepalen te veel het leven van mensen. De producten die zij ontwerpen beïnvloeden het theaterstuk dat wij leven. Producten, zoals een auto en een mobieltje, dwingen tot een bepaald sociaal gedrag. De fabrikant van bankstellen bepaalt hoe mensen hun woning inrichten.'
Poelman vraagt zich daarom af of ontwerpers niet teveel voorschrijven. `Ik ben heel erg voor user-driven ontwerp. De ontwerper moet faciliterend zijn, doen wat de mens graag wil en niet verzinnen hoe mensen zich moeten gedragen. Dat bepalen we zelf wel.'
Technotheek
Poelman ontwikkelt op dit moment een zogenaamde Technotheek (www.technotheek.nl), een interactieve materialen- en productdatabase. Van elk materiaal kunnen de eigenschappen en toepassingen opgezocht worden. Het is de bedoeling dat deze Technotheek een plaats krijgt in een trappenhuis van de Noordhorst. In een stelling komen dan allerlei materialen en producten te liggen met barcodes. Door die langs een scanner te halen, kun je in de online Technotheek allerlei informatie vergaren.
