Eén van de drie onvermoeibare drijvende krachten achter WOinActie, Ingrid Robeyns, verzuchtte op Twitter: ‘Van alle rectoren en CvB-voorzitters die ik gesproken heb, is er niemand die niet sympathiek staat tegenover WOinActie. De enigen die ik nooit hoor, zijn de CvB-leden van de technische universiteiten, en ik vraag me af waarom (…)’.
Glazen koepel
Ja, waarom eigenlijk? Ten eerste: het is mijn indruk dat maatschappelijke onrust sowieso weinig doordringt binnen de technische universiteiten in Nederland, alsof er een glazen koepel overheen staat. Wij doen niets liever dan nieuwe technologie ontwikkelen; zolang we dat kunnen zijn we tevreden mensen. En daar komt nog bij dat onze technieken de wereld verbeteren, zo geloven we, dus het zit met onze maatschappelijke betrokkenheid wel goed.
Ten tweede: we hebben het als technische universiteiten niet slecht getroffen. De gemiddelde politicus is makkelijker te overtuigen van het nut van techniek dan van filologie, finoegristiek, of vergelijkende godsdienstwetenschap, om maar eens allitererend door de geesteswetenschappen te struinen. Technische wetenschappen zijn nuttig voor de BV Nederland. (Het bestaan van deze ellendige term is veelzeggend. Je hoort nooit over de ‘Coöperatie Nederland’).
En dat merken we: via de sectorplannen Bèta en Techniek, en via ‘Van Rijn’, is flink wat geld in de technische universiteiten gestopt. Het aantal nieuw aangestelde onderzoekers is hier en daar zo groot dat je je kunt afvragen of we met zijn allen niet figuurlijk door de vloer zakken. Dat de financiële injectie deels ten koste is gegaan van andere takken van wetenschap in Nederland vinden we natuurlijk gênant, maar wat kunnen wij eraan doen dat ‘tegen elkaar uitspelen’ een gebruikelijk politiek gereedschap is?
Zweet
Dus de afzijdigheid van WOinActie is misschien te verwachten, maar de vraag is of we ons als TU’s niet in slaap laten sussen. De problematiek die WOinActie aankaart speelt, misschien verzwakt en vertraagd, evengoed binnen de technische universiteiten: de structurele onderfinanciering, de werkdruk, de spagaat tussen onderwijs en onderzoek, problematische hiërarchie, teveel competitie. U kunt het allemaal lezen in 40 Stellingen over de Wetenschap. Het boekje is geschreven met een enorme gedrevenheid en liefde voor, en bezorgdheid over de universitaire wetenschapsbeoefening in Nederland. Zelf breekt het zweet me wel uit bij het lezen ervan, bijvoorbeeld de stellingen 13 en 17, over de extreme hiërarchie, en stelling 18 over de willekeur in loopbaanontwikkeling. Als hoogleraar en faculteitsbestuurder begin ik ongemakkelijk heen en weer te schuiven: ben ik niet deel van het probleem?
Tip voor overwerk
Veel van de 40 stellingen zijn raak, andere roepen discussie op en dat is ook precies de bedoeling. Zo’n discussie dient zich spoedig aan: op 1 december van 20.00-21.30, debatteren de initiatiefnemers van WOinActie en schrijvers van de 40 Stellingen, met een aantal hoofdrolspelers in het Nederlandse wetenschapsbestuur, vanuit de universiteiten, VSNU, NWO en KNAW. Ze doen dit onder leiding van Peter-Paul Verbeek, en u kunt meedoen vanuit uw luie stoel via Zoom. Hier vindt u meer informatie en kunt u zich aanmelden. Het levert u anderhalf uur overwerk op. Volgens een recente rapportage aan de Arbeidsinspectie nog niet helemaal uw dagelijkse quotum, maar u komt een heel eind.
