‘Less teaching, more learning’, quotes en name-dropping van onder andere Von Humboldt en Newman: in eerste instantie klinkt het alsof hier echt wat wordt gezegd, maar ieder die zelf een beetje op onderzoek uitgaat, ziet dat het ook nu weer bij holle termen blijft. De ideeën die worden aangehaald hier zijn allen zonder meer valide en goed. Het idee van een vrije student die door intrinsieke motivatie het maximale uit het aan hem geboden onderwijs en de daarbij horende faciliteiten haalt, dat wil toch iedereen? Daarom ook is het des te jammer dat juist deze filosofieën in TOM bijna onmogelijk worden gemaakt.
Begrijp me niet verkeerd, ik ben zeker niet per definitie een tegenstander van TOM. Problem-based learning en relevante projecten bij de theorie zijn voorbeelden van zaken die in mijn ogen wel degelijk een goede verbetering zijn in deze ‘snel veranderende wereld’. Zonde vind ik echter om te zien dat deze verbeteringen gepaard gaan met het ophokken van studenten, en het samengooien van alle vakken in een kwartiel, waardoor alle flexibiliteit die men vroeger genoot bij een universitaire studie ontbreekt.
En juist deze zaken belemmeren het ‘less teaching, more learning’. Zoals Ivo de Vrijer al aangaf in zijn reactie op het stuk van Ed Brinksma leidt extra-curriculaire activiteit juist tot het échte leren. Bedrijven zien dit ook en selecteren actief op mensen die buiten hun studie commissies en/of besturen hebben ondernomen. Sterker nog, vóór de prestatieafspraken in het onderwijs ging de UT er nog prat op dat het activisme en de bestuursaantallen in Twente ongekend hoog lagen, een van de pijlers van de toenmalige Ondernemende Universiteit. Tegenwoordig is van deze trots echter weinig meer over, en staan actieve studenten alleen maar de prestatiebonus voor magnetronstudenten in de weg, zo lijkt het. Daarnaast kan niemand mij wijsmaken dat 34-40 contacturen per week onder ‘less teaching’ valt.
Wat wij hier zien is overigens een typisch geval van Nederlands onderwijs. Volgens internationaal onderzoek is Nederland ontzettend goed in de slechter presterende, middelmatige student door de studie heen slepen. Tegelijkertijd wordt echter ook in al die onderzoeken aangekaart hoe weinig excellente studenten in Nederland kunnen floreren. Deze maatregelen doen precies hetzelfde: door veel verplichte uren, duizenden toetsmomenten en het bij de hand nemen van de student wordt er vast wel wat studie-uitval van matige studenten die nog weinig verantwoordelijkheidsgevoel hebben voorkomen.
Aan de andere kant echter zorgt het complete gebrek aan flexibiliteit in uren, vakken, kwartielen en leermomenten ervoor dat de studenten die in het oude systeem wél hun zaakjes op orde zouden hebben, waaronder potentiele excellente studenten, geen mogelijkheden meer zien zich in alle opzichten te ontwikkelen. Parttime besturen, waar een select aantal vakken naast wordt gevolgd, grote commissies en andere vormen van activisme en persoonlijke ontwikkeling worden door dit verplichte ophokken namelijk schier onmogelijk gemaakt. Niet langer meer kan een selectie gemaakt worden in de vakken die men dat kwartiel wil volgen, kan met flink hard blokken op het eind een vak tot een goed einde worden gebracht, of kan men een vak niet halen zonder dat het jaar erna een heel kwartiel overnieuw moet worden gedaan.
Het verval van activisme en flexibiliteit, het ophokken van studenten en het aspireren van de middelmaat zijn een aantal zeer kwalijke ontwikkelingen die ik op dit moment aanschouw. Ongeveer net zo erg is het gezwaai met termen als ‘less teaching, more learning’ en andere filosofieën die in zichzelf goed zijn, maar hier totaal niet van toepassing. UT, kijk eerst eens naar de werkelijke situatie, voordat er met namen van onderwijsfilosofen wordt geschermd. De grijze massa wordt groter, ontplooiingsmogelijkheden minder, en de goede student is de dupe. Ik vind dat zonde.
Bron voor mijn beweringen mbt Nederland en het meetrekken van middelmatige studenten boven de top: http://www.onderwijsinspectie.nl/actueel/nieuwsberichten/onderwijsverslag-2011-2012-de-middelmaat-voorbij-veel-scholen-kunnen-beter.html
Stefan Witkamp,
student creative technology
