Het kwam een beetje uit de lucht vallen: sporten wordt duurder voor studenten en medewerkers van universiteiten en hogescholen. Een sportpas zou 500 euro per jaar kunnen schelen, waarschuwt universiteitenvereniging UNL.
Want het ministerie heeft de financiële spelregels in het hoger onderwijs ‘verhelderd’. Onderwijsinstellingen mogen eigenlijk alleen geld uitgeven aan onderwijs, onderzoek en verspreiding van kennis. En dus niet aan sport (of cultuur, kantines enzovoorts).
120 duizend leden
‘Dit is, zacht uitgedrukt, vrij desastreus’, zegt Luuk Minnaar, voorzitter van Studentensport Nederland. In totaal sporten er ongeveer 120 duizend studenten van mbo, hbo en wo bij de studentensportcentra, zegt hij. Er zijn zo’n vierhonderd studentensportverenigingen die van de sportcentra gebruik maken.
Sporten heeft een lange traditie in het hoger onderwijs. Vaak bestaan de verenigingen al tientallen jaren. Sommige roeiverenigingen stammen zelfs uit de negentiende eeuw.
In je studietijd kun je dankzij de sportcentra met tientallen sporten kennismaken, zegt Minnaar: tennissen, kickboksen, trefbal, klimmen… ‘Het is ideaal. Je komt in een nieuwe stad, wat ga je doen? Vaak ontdekken studenten een sport die ze de rest van hun leven blijven beoefenen.’
Hij vreest een negatieve spiraal: als het duurder wordt, gaan minder studenten sporten, waardoor de prijs verder omhoog moet enzovoorts. Terwijl sporten veel vruchten afwerpt, zoals lagere zorgkosten. ‘Volgens onderzoekers zijn de maatschappelijke opbrengsten 2,76 keer zo hoog als de kosten’, zegt Minnaar.
En dan zijn er ook nog de voordelen zoals je die voor alle verenigingen kunt opsommen: je maakt er vrienden en krijgt de kans om je te ontwikkelen. In commissies en besturen doen studenten nuttige ervaring op.
Keiharde actie
De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) vindt het ‘tijd voor keiharde actie’ nu het kabinet de gezondheid van studenten onder druk zet, zegt voorzitter Abdelkader Karbache. ‘Studenten worden opnieuw gepest door deze coalitie.’ Hij krijgt veel ongeruste reacties, zegt hij, dus het zal weinig moeite kosten om studenten op de been te krijgen.
Wat de vakbond van plan is? ‘We kunnen bijvoorbeeld roeien in de Haagse Hofvijver of met vuvuzela’s bij het ministerie gaan staan’, zegt hij. ‘Maar hopelijk gaat de Tweede Kamer het plan tegenhouden. Dat wachten we eerst even af.’
Gemeenten komen ook in de problemen door dit beleid, voorspelt Karbache. Want waar moeten die sportende studenten straks naartoe? Gemeenten steunen nu vaak lokale sportverenigingen, maar wat blijft daarvan over als ze ook de studentensport op hun bordje krijgen?
Motie
In gemeenteraden heeft het nieuws inderdaad voor onrust gezorgd, zegt Tweede Kamerlid Luc Stultiens van GroenLinks-PvdA. In steden als Rotterdam, Nijmegen, Groningen, Wageningen en Tilburg hebben fracties van zijn partij vragen gesteld aan de gemeentebestuurders: wat gaat hier gebeuren? En willen zij in Den Haag aan de bel trekken?
‘Het staat nog niet bij iedereen op het netvlies wat dit betekent’, vreest Stultiens. Om het kabinet op andere gedachten te brengen, gaat hij binnenkort een motie indienen. Hij hoopt dat een Kamermeerderheid hem steunt.
Hij heeft er wel vertrouwen in. ‘Het nieuwe beleid lost geen enkel probleem op. En van links tot rechts onderschrijft iedereen in de Tweede Kamer het belang van studentenwelzijn en sport.’
Lobby
Studentenorganisaties doen hun best om politieke partijen hierover te spreken. ‘Het is een zwaar pak slaag voor studentensportverenigingen’, vindt voorzitter Mylou Miché van het Interstedelijk Studenten Overleg.
Volgens haar veroorzaakt het beleid nu al schade en worden nieuwe investeringen in sportvoorzieningen op de lange baan geschoven. Ze hoopt dat de Tweede Kamer de minister snel terugfluit. ‘Laten we de studentensport gewoon een uitzonderingspositie geven. Sporten mag niet verloren gaan omdat de regels opeens anders gelezen worden.’
Landsadvocaat
Minister Eppo Bruins van OCW blijft vooralsnog bij zijn standpunt. Hij wil ‘de grenzen van publieke bekostiging’ bewaken en ook voorkomen dat de markt verstoord wordt. Daarbij beroept hij zich onder meer op een advies van de landsadvocaat.
In dat advies staat echter dat er een uitzondering mogelijk is voor zaken in het algemeen belang. Lokale overheden hebben deze uitzondering ‘bijvoorbeeld toegepast voor het (onder de kostprijs) kunnen aanbieden van sportfaciliteiten’, aldus het advies. ‘De Beleidsregel kent een dergelijke uitzondering niet, maar dit is wel denkbaar.’
