Zon en olijven lonken

Jan Haars

Jan Haars woont niet zomaar in een huis. Zijn woning, aan de Van Eeghenstraat in Amsterdam, bevindt zich pal tegenover het Vondelpark. Met in diezelfde straat buren als Jeroen Krabbé en Renee Soutendijk. Om de hoek heeft vorige week Patricia Paay haar intrek genomen. Dit is Amsterdam Oud-Zuid in optima forma. Statige herenpanden, grote en luxe auto's voor de deur, de PC Hooftstraat op steenworp afstand. `Wij zijn zeker niet ontevreden', glimlacht Haars als het bezoek een bewonderende opmerking maakt over het riante optrekje. `Wij wonen hier nu zeven jaar. Mijn vrouw wilde graag terug naar Amsterdam en toen stonden er zomaar ineens twee panden in deze straat te koop. Het was nu of nooit.'

Hij serveert koffie in één van de benedenkamers. Zijn vrouw Arriëte komt even langs om zich voor te stellen, steekt een paar kaarsjes aan en vertrekt weer. Eenmaal aan de koffie beantwoordt Haars de vraag of hij zich bewust is van zijn positie als `topman' binnen de AEX-index? Nee, zegt hij beslist. `Ik zie mezelf niet als dé topbestuurder. Ik heb me gedurende langere periode ontwikkeld. Op een gegeven moment bereik je dan een bepaalde positie.' Haars vertelt dat, na zijn afstuderen in 1975, zijn carrière vlotte wendingen kende. Na zijn eerste baan bij de ABN AMRO Bank, wordt hij regelmatig benaderd door headhunters. Soms accepteert hij een bod, soms niet. Wel kenmerkt zijn carrière zich door zo om de vijf tot zes jaar te wisselen van baan. `Oud-studiegenoten hebben me wel eens - met het oog op mijn geslaagde loopbaan - gevraagd: hoe doe jij dat toch? Een deel van mijn succes is dan wel te danken aan die tijdige wisselingen. Zo heb ik in ieder geval meer promotie weten te maken dan studiegenoten die langer op één plek bleven.'

Jan Haars studeerde van 1968 tot 1975 toegepaste wiskunde aan de UT. Hij was lid van tennisvereniging Ludica en hockeyde bij de Drienerlose Hockey Club. Haars vertelt dat hij zestien was toen-ie op de campus kwam wonen. `Ik ben geboren in Utrecht, maar voor mijn eerste jaar verhuisden mijn ouders naar het Friese dorp Beetsterzwaag. Na de middelbare school was er één ding dat ik niet wilde en dat was studeren in Groningen. Dat deed iedereen al. Dus toerden mijn ouders op een dag met mij door het land', vertelt hij amusant, `op zoek naar een geschikte universiteit en tja, toen ze eenmaal de slagbomen van de campus zagen, waren ze verkocht. Ze vonden het een veilige plek voor een zestienjarige. `Wiskunde boeide me mateloos en ik doorliep de studie soepel. Overigens had ik me oorspronkelijk opgegeven voor werktuigbouwkunde, maar dat was geen succes. De opleiding wiskunde was klein en je had een intiem contact met de begeleiders. Ja, ik herinner me ze nog goed.' Somt op: `Cees Hoede, Sjoerd Baas en Cunningham Greene, hoogleraar operations research. Dat was mijn afstudeerrichting en goed toepasbaar in het bedrijfsleven waar mijn interesse lag.'

Haars heeft vrienden voor het leven overgehouden uit zijn studietijd. `Ik woonde op een gegeven moment met een stel jongens in het herenhuis OD 308 aan de Oldenzaalsestraat. Het bewonersverloop in zo'n huis is laag, je bent met gelijkgestemden en je krijgt daardoor een bijzondere band met elkaar. Dat contact is er nog steeds. OD slaat trouwens op Oude Delft, de oudste gracht van die stad waar de studentenhuizen dus OD heten. We hadden het bedacht om onszelf te profileren.'

Met `de strijd' tussen Delft en Twente krijgt de topman ook later in zijn loopbaan nog te maken. Een jaar of twintig terug, eind jaren tachtig, was het imago van Twente niet zo goed, zegt Haars. Als hij vertelde over zijn wiskunde-achtergrond kreeg hij destijds steevast als vraag of hij dan uit Delft kwam. Niet dus. Eindhoven dan? Nee, ook niet, moest hij dan bekennen. `Het imago van Twente was weggezakt in die tijd, later verbeterde dat weer. Hoe ik dat merkte? Vernieuwingen kwamen uit Twente, maar ik weet nog goed dat ik in 2002 een zomerstudie volgde in Stanford. Bij het voorstelrondje - waar bestuurders van grote bedrijven aan tafel zaten - klonk een instemmend geluid toen ik vertelde aan the University of Twente te hebben gestudeerd. Die reacties zeiden genoeg.'

Terug naar de hedendaagse praktijk. Dat hij lange dagen maakt, vindt Haars zelf best meevallen. `Het is maar hoe je er tegenaan kijkt.' Elke morgen om half acht haalt een chauffeur hem op van huis. In die auto - op weg naar het hoofdkantoor van Corio in Utrecht - kan hij dan ook meteen beginnen met werken. Een heel groot deel van de dag vult hij de tijd met vergaderingen, met bankiers, collega's en andere bedrijven. `Zo'n driekwart van mijn tijd bestaat uit vergaderen. Zo zijn we nu bezig met een overname van een deel van de projecten van een grote projectontwikkelaar, daar gaat heel wat overleg aan vooraf. Soms is dat vervelend, ja. Ik zou wel eens meer tijd willen hebben om gewoon eens rustig na te denken. Of om achterstallige mail weg te werken.' Het `heerlijkst' noemt hij de uurtjes in het vliegtuig, vaak op weg naar een van de vier andere Corio-vestigingen in Parijs, Madrid, Milaan of Istanbul. `Dan kan ik ongestoord email wegwerken.' Hij reist overigens niet meer zoveel als in zijn tijd bij TNT. `Corio is een kleiner bedrijf dan TNT. Waar bij TNT duizenden mensen op de payroll staan, is dat bij Corio slechts 450 man. Dat betekent in de praktijk dat mijn huidige baan veel meer hands-on is, dichter bij wat er echt in het bedrijf gebeurt.' Dat Corio in 2006 Haars aantrok met een relatief zware staat van dienst was voor de topman wel te begrijpen. `De problematiek van een vastgoedonderneming is ingewikkelder dan je zo op het eerste gezicht denkt. Ik zelf vind het een spannende baan.'

Als Haars nu - bijna aan het einde van zijn loopbaan - terugblikt, noemt hij de periode bij Boskalis een `hele leuke periode'. Een op en top Hollands gloriebedrijf, vindt hij. `Toen ik kwam waren ze bijna failliet. Als financieel directeur reisde ik voor Boskalis over de hele wereld. Als relatief jong mannetje heb ik daar veel kansen gekregen en na zeven jaar liet ik een gezond bedrijf achter. Dat is mooi.' Goede herinneringen bewaart hij ook aan zijn jaren bij Unilever. `Daar had ik te maken met hele grote overnames.' Waar hij goed in is? Haars noemt zijn wiskundeachtergrond in combinatie met zijn bovenmatige interesse in het bedrijfsleven. `Een gouden combinatie. Bestuurders met een wiskunde-expertise zijn in mijn kringen dun gezaaid.' Verder noemt hij plezier in je werk een belangrijke voorwaarde om carrière te maken. Probeer in alles wat je doet goed te zijn. `Nooit de kantjes er van af lopen, maar kwaliteit leveren.'

Hoe dan ook, de topbestuurder heeft middels een persbericht al laten weten dat dit zijn laatste jaar wordt bij Corio. `Ik wil op mijn zestigste met pensioen, en dat is dan per 1 mei 2011. Daarmee bevind ik me nu in een overgangsjaar.'

Naast zijn baan bij Corio is Jan Haars commissaris van Delta Lloyd en Ajax. `Nee, Marco van Basten woont niet bij mij in de straat. Hij woont verderop in de Oranje Nassaulaan, maar ik ken hem redelijk goed. Wij hebben als club net (2009, red) afscheid van hem genomen als trainer.'

Haars vertelt dat-ie na zijn vervroegde pensioen meer tijd wil besteden aan het commissariaat. `Die twee nevenfuncties vereisen best veel tijd en tijd heb je te weinig met een fulltime baan. Een kwestie van keuzes maken. In de anderhalf jaar dat ik commissaris ben van Ajax, ben ik nog naar geen enkele wedstrijd in het buitenland geweest.'

Voor een commissarisfunctie word je benaderd, weet Haars. `Ajax heeft vijf commissarissen. Drie uit de club zelf en twee onafhankelijke. Uri Coronel, de voorzitter, ken ik goed. Hij vroeg mij. Zo gaat dat. Wat een commissaris doet? Iedereen brengt zijn eigen expertise mee, ik lever een bijdrage via mijn ervaring met bedrijfsprocessen en het inzicht in financiën. De Engelsen hebben er een mooie omschrijving voor: executive en non-excecutive ofwel uitvoerend en niet-uitvoerend. Als commissaris ben je laatstgenoemde. Er komt wat op je af, je reageert daarop of neemt afstand en zegt er later wat over. Je volgt kritisch de ontwikkelingen van de organisatie. Lopen de zaken minder goed, dan vraag je je af of de juiste omstandigheden zijn geschapen of dat er iets anders moet. Bij Ajax heeft de raad van commissarissen vetorecht over elke beslissing boven de één miljoen. Ik beslis dus mede over de aankoop van spelers. Daarbij kijk ik persoonlijk niet of een voetballer goed is of niet. Dat is mijn taak niet. Ik vraag bijvoorbeeld wel naar een scoutingrapport. De aankoop van een voetballer zie ik als een investering. Waar staat het talent en hoe kan-ie zich nog ontwikkelen en wat levert het op als-ie later de club verlaat? Zo wilde onze spits Luiz Suarez graag een voetbalmaatje uit zijn geboorteland Uruguay. Dat was zijn verzoek om nog een jaar bij te tekenen. We hebben daarop zijn landgenoot Nicolas Lodeiro voor drie miljoen euro naar Amsterdam gehaald. Suarez tekende bij tot 2013. Die contractverlening is vermoedelijk meer waard dan de geïnvesteerde drie miljoen.'

Verder wil Haars zichzelf nog niet zoveel opleggen wanneer hij medio volgend jaar met pensioen gaat. `Mijn vrouw en ik hebben 13 jaar geleden een huis in Zuid-Frankrijk gekocht. Daar zou ik best wat meer tijd willen doorbrengen. Dan kan ik me verdiepen in de olijvencultuur. We hebben er veel olijfbomen geplant. Het produceren van eigengemaakt olijfolie lijkt me wel wat. Totaal niet relevant, maar ik kan me verheugen op zo'n leuke omgeving, de sfeer en te zien wat zoiets met zich meebrengt.' En ik heb drie dochters. Die wonen ook in Amsterdam. Ze hebben af en toe wat hulp nodig en tegen die tijd kan ik eens wat voor ze doen.'

Loopbaan Jan Haars na zijn wiskundestudie aan de UT (1968-1975)