Morgen wordt hij zestig, maar dat zou je hem niet geven. Slechts een enkel plukje haar is grijs en zijn gezicht vertoont geen diepe rimpels. Weinig zorgen, zal hij misschien als verklaring aanvoeren. Want Kleinsman is een tevreden mens. Zijn werk heeft hij altijd met plezier gedaan en daarnaast was er voldoende ontspanning.
Hij voetbalde twintig jaar in het elftal van de politie. Vier jaar trainde hij onder niemand minder dan Abe Lenstra, die in de zeventiger jaren sportleraar aan deze universiteit was. 'Een ontzettend fanatieke en sympathieke man.' Vijf jaar was hij tweede voorzitter van voetbalvereniging Vosta (nu derdeklasser), negen jaar voorzitter. Hij is initiatiefnemer en een van de oprichters van de politiesociëteit Hermantap. Ook daar hanteerde hij vijf jaar de voorzittershamer. Daarnaast is hij al 35 jaar lid en zestien jaar voorzitter van het politiemannenkoor Twente.
Sociaal dier
'Ik ben een sociaal dier', constateert-ie zelf dan ook. Dus koos hij 38 jaar geleden 'weloverwogen' voor een politieloopbaan. 'Ik heb zeven jaar als modelmaker gewerkt. Destijds begon je nog met je vijftiende. Tussendoor heb ik de militaire dienstplicht vervuld. Dan kom je terug en denk je: is dit het nu wel? Binnen een modelmakerij sta je de hele dag tussen vier muren. Dat is toch ook niet voor je hele leven.'
'Wat me aan de politie trok was het zelfstandig werken, je op straat onder de mensen begeven, contacten leggen, corrigerend optreden, dienstbaar zijn. Zo zit ik in elkaar, ik ben behulpzaam, heb hulpverlening hoog in het vaandel staan.'
Zijn hele loopbaan bleef hij in 'algemene uniformdienst'. Want daarmee haalde hij het beste uit zichzelf. 'Ik geef eerlijk toe, ik heb een broertje dood aan het restvervolg (de afhandeling van een zaak, red.). Niet aan het optreden zelf, hoe moeilijk dat soms is. Dat heeft ook te maken met de manier waarop ik heb kunnen werken. Een werkgever moet dat mogelijk maken. Mijn bazen hebben me altijd goed ingeschat en ingevoeld dat op een universiteit een vast aanspreekpunt voor de politie én andersom belangrijk is. Ik weet ook niet overal een oplossing voor, maar ik ben wel de as. Als er ergens een probleem is bellen ze Kleinsman en ik weet op mijn beurt wie ik moet hebben.'
Van een mobiliteitsbeleid is hij dan ook geen voorstander. 'Je laat zoveel contacten achter. Je opvolger moet weer helemaal opnieuw beginnen, dat kost hem misschien wel een jaar.' Dat bij sommigen het 'vastgeroeste' eruit moet, heeft hij begrip voor. Maar zelf heeft Kleinsman van roest geen last gehad. 'Met de jeugd werken dwingt je je visie regelmatig bij te stellen.'
Opvoedkundig
Niet dat studenten echt zijn veranderd, vindt Kleinsman. Alleen merkt hij dat de verkorting van de studieduur doorwerkt op de hoeveelheid activiteiten die studenten naast hun studie kunnen uitvoeren. 'Vroeger liepenstudenten zeven, acht jaar fluitend rond. Ze hadden de tijd om grote activiteiten te organiseren. Nu is de inzet van studenten naast de studietijd merkbaar minder. Aan de ene kant is dat misschien wel goed, maar aan de andere kant is organiseren ook een stuk opleiding en vorming.'
Aan dat laatste heeft Kleinsman zijn steentje bij willen dragen. Opvoedkundig, noemt hij zijn optreden. Studenten wijzen op de manier waarop je met elkaar moet omgaan. Als ze iets hadden vernield spoorde hij ze aan direct contact op te nemen met de gedupeerde. Wellicht was er op een schappelijke manier iets te regelen. 'Een proces-verbaal is niet altijd de oplossing. Je werkt met jonge mensen. Ik gebruikte liever de bemiddelende dan de corrigerende vorm. Iemand voelt zich veel meer betrapt als je hem direct aanspreekt op zijn fouten dan wanneer hij maanden later een boete van een paar honderd gulden krijgt.'
Vernielingen en diefstal van, vooral, verkeersborden vormen de hoofdmoot van de studentencriminaliteit. Daar is weinig aan te doen, stelt hij. 'Het is groepsgedrag, soms gevoed door alcohol. Dat noopt studenten weleens tot dingen die ze als eenling nooit zouden doen.'
Maar de Enschedeër die de campus afschildert als een door vernielzuchtige en stelende studenten onveilig gemaakt terrein, is bij Kleinsman aan het verkeerde adres. Hij wijst erop dat verreweg het merendeel van de studenten in Enschede of Hengelo woont. 'De stad wijst ontzettend snel naar de universiteit. Dat vind ik vervelend. Ik voel mij natuurlijk betrokken bij de UT, een beetje een medewerker.'
Knetterhard
Binnen de UT stelde Kleinsman zich altijd neutraal op. Samen een oplossing bereiken, dat was zijn uitgangspunt. Zo ook tijdens de verschillende bezettingen van het BB-gebouw die zich de afgelopen negentien jaar hebben voorgedaan. Twee weken geleden slaagde hij er echter voor het eerst niet in de partijen bij elkaar te brengen. De actievoerders waren te stijfkoppig, vindt hij. 'Ze hebben jammergenoeg bewust gekozen voor uitzetting. Veltman (voorzitter CvB, red.) heeft meerdere malen duidelijk gemaakt hoe de zaak opgelost kon worden. Publiciteit hadden ze al gekregen. Nu heeft geen van allen de winst.' Dat het CvB tot ontruiming besloot kan hij wel enigszins begrijpen: 'Als studenten steeds het BB-gebouw bezetten om aandacht te vragen, kan ik me voorstellen dat dat het College een keer gaat vervelen.'
Ook op andere terreinen bemiddelt de wijkagent. Problemen binnen campusflats bijvoorbeeld. Want aan sociaal gevoel schort het bij studenten nog weleens. 'Kinderen zijn soms knetterhard tegen elkaar, maar dat geldt voor studenten ook.'
Afzeiken
Studenten willen bovendien nog weleens een grote mond hebben, tegen hem of de bewakers van de UT. Dat pikt hij niet: 'Ik laat me niet afzeiken.' Onder het uiterst aimabele voorkomen schuilt, naar eigen zeggen, een licht ontvlambare, impulsieve inborst. 'Wat ik dan zeg meen ik wel uit de grond van mijn hart. Daarbij raak je een heleboel dingen kwijt. Dan kan ik me omdraaien en het vergeten.'
Meestal heeft Kleinsman overigens plezierig samengewerkt met studenten. Bij de organisatie van de Batavierenrace bijvoorbeeld. Hij is vanaf het allereerste begin bij de estafette betrokken geweest en vindt de organisatie van de 23 afleveringen die hij meemaakte tot de hoogtepunten van zijn loopbaan behoren.
Dieptepunt, tevens het ergste incident dat zich in de negentien jaar heeft voorgedaan, is een 'crime passionnel' zo'n vijf jaar geleden. 'Een student had een aantal jaren verkering. Op een gegeven moment koos zijn meisje voor een ander, een mede-student. Dat greep hem zodanig aan dat hij zichzelf van het leven wilde beroven en daarvoor had hij een fles koolmonoxyde geregeld.Maar toen dacht hij: als ik ga, gaat dat meisje nog steeds gewoon met die jongen. Dus heeft hij geprobeerd eerst zijn concurrent te vergiftigen met die koolmonoxyde. Dat is gelukkig mislukt. Maar dan kom je bij iemand terecht die enorm in de persoonlijke problemen zit.'
Dat het voorval hem aangreep vindt hij te sterk uitgedrukt. Hij had met de jongen te doen. 'Ik heb mij altijd afgeschermd voor de narigheid waarmee ik tijdens mijn werk werd geconfronteerd. Anders word je deel van een probleem. En morgen is er weer een ander probleem.'
Visje
Kleinsman heeft zich steeds 'als een visje in het water' gevoeld aan de UT. Toch heeft hij er geen moeite mee 'zijn' campus nu los te laten. 'Er doen zich in het leven weer andere dingen voor. Twee jaar geleden had ik niet de behoefte weg te gaan. Nu heb ik het gevoel dat het goed is. In die periode zijn we verrijkt met twee kleinkindjes. De derde is op komst. Dat geeft je leven een andere dimensie.'
Op 1 oktober, zijn officiële eerste vrije dag, vertrekken hij en zijn vrouw voor 24 dagen naar Indonesië, hoewel hij eigenlijk niet zo'n reiziger is. In Nederland kan hij ook volop genieten. Zijn dochter woont in Kijkduin, vlakbij het strand. De Kleinsmannen fietsen graag. Maar geen grote afstanden: 'Wij zijn gezelligheidsfietsers. Wij houden van stops.' Daarnaast heeft hij niet voor niets zijn basis in de houtopleiding. Klussen zijn er altijd. Dus vervelen zal hij zich niet.
Of hij nog regelmatig terug zal keren naar de UT? Hij denkt van niet. Ach, het is zo'n komen en gaan van mensen, dat heeft het trouwens ook altijd leuk gehouden, maar wie kent over drie jaar Bennie Kleinsman nog? De oude garde misschien. Misschien?
Bennie Kleinsman neemt vrijdag 20 september officieel afscheid. Vanaf 16.00 uur vindt in het Muziekcentrum, Noorderhagen 27 in Enschede een receptie plaats.
