Zo'n zeventien uur debatteerde de Tweede Kamer tot nu toe over het wetsvoorstel voor de universitaire bestuursstructuur, de MUB, en uiteindelijk draait het om die vraag. Minister Ritzen heeft zijn aanvankelijke opvatting (simpelweg géén student) laten varen. De standpunten liggen nu dus nog maar millimeters uit elkaar - want wat zal in de praktijk het verschil zijn tussen adviserend of een volwaardig lid? Maar de Kamer heeft er een halszaak van gemaakt, die de meerderheid voor de MUB zelfs in gevaar brengt.
Dat is verrassend, want aan de vooravond van het debat over de 'modernisering van de universitaire bestuursstructuur' leek de hele zaak in kannen en kruiken. De hoofdlijnen van de wet konden rekenen op steun van de coalitiepartijen plus de kleinere partijen ter rechterzijde, samen een meer dan veilige meerderheid.
De eerste dagen van het debat verliepen inderdaad min of meer naar verwachting. CDA-woordvoerder Lansink wijdde mooie woorden aan de democratie, Van Gelder van de PvdA liet dat niet over zijn kant gaan en roffelde de trom van de onderwijskwaliteit. De emoties liepen hoog op, maar gevolgen leek dat niet te krijgen.
Op de derde dag van het debat echter, vorige week donderdag, sloeg de vlam in de pan. D66 had gepleit voor een student als volwaardig lid van het faculteitsbestuur. VVD en PvdA waren tegen; die wilden een student hoogstens adviseur maken. Maar donderdag liet Van Gelder plotseling de VVD in de steek en bezorgde het kamp van D66 en CDA een meerderheid. VVD-Kamerlid De Vries was zo boos dat zij dreigde tegen de hele MUB te stemmen.
Minister Ritzen zit nu in een lastig parket. Want vorige week woensdag had hij zich nog krachtig verzet tegen de gedachte - toen verdedigd door D66 - dat een student lid kon zijn van het faculteitsbestuur. Nu hij een Kamermeerderheid, inclusief zijn eigen PvdA, tegenover zich vindt, kan hij niet opeens een ander standpunt innemen.
De enige plausibele verklaring voor Van Gelders plotselinge wending lijkt de interne strijd in de PvdA-fractie te zijn. Een aantal fractieleden is verre van gelukkig met de MUB en Van Gelders volmondige steun ervoor. Dat CDA en D66 met de eer van studentenkampioen gaan strijken, zal de fractie ook niet lekker hebben gezeten.
Van Gelder legt er de nadruk op dat de MUB een student als faculteitsbestuurder niet uitsluit; het PvdA-voorstel is - zegt hij - niet meer dan een explicitering van wat al in de wet besloten ligt. Om meer dan symboliek gaat het dus niet. Maar Van Gelder kan zijn eigen voorstel nu niet meer terugnemen, ook niet als blijkt dat Ritzen het eigenlijk onaanvaardbaar vindt. Eén van beide PvdA'ers leidt gezichtsverlies, dat lijkt onvermijdelijk.