Een prijs kan te laat worden toegekend, precies op tijd, of geheel tegen de (eigen) verwachting in. In hoeverre hield u rekening met de James Blundell Award?
'Ik heb er niet op zitten wachten als u dat soms bedoelt. De toekenning van de Award komt voor mij geheel onverwacht. Ik ervaar deze erkenning als een aangename, eervolle verrassing. Binnen mijn vakgebied geldt de James Blundell Award als een van de meest prestigieuze onderscheidingen.'
De verdiensten van de 19de eeuwse Brit James Blundell spreken voor zich: hij was de eerste die bloed van de ene mens naar de andere transfuseerde. Wat ziet u als uw bijdrage aan de ontwikkeling van de bloedtransfusie?
'Ik krijg de prijs niet voor één specifieke ontdekking, maar voor m'n totale loopbaan. Althans, dat vermoed ik. De motivatie van de British Blood Transfusion Society hoor ik namelijk pas tijdens de officiële uitreiking op 3 september in Nottingham. Ik kan dus alleen gissen naar de beweegredenen van de jury.'
Gist u eens.
'De belangrijkste wetenschappelijke ontwikkeling waaraan ik heb bijgedragen is de fractionering van bloedplasma. Bloed bestaat uit twee hoofdcomponenten, de bloedcellen en het plasma. In die laatste substantie drijven allerlei eiwitten rond, elk met hun eigen functie in de bloedhuishouding. Sinds de Tweede Wereldoorlog proberen wetenschappers die stofjes van elkaar te scheiden en te bewaren. Zo kan aan een patiënt die een bepaald ingrediënt mist het ontbrekende eiwit worden toegediend.
Bloedplasma zou je kunnen vergelijken met ruwe olie die moet worden gekraakt. Hoe beter een distillatieapparaat is, hoe zuiverder je de olie kunt uitsplitsen in verschillende fracties. Iets vergelijkbaars doen wij sinds het begin van de jaren tachtig in het CLB met bloed: we proberen plasma zo zuiver mogelijk te kraken. Verder onderzoeken we hoe de afgezonderde eiwitten het beste kunnen worden toegediend. Het praatje dat ik in Nottingham zal houden, gaat over de resultaten die het CLB de laatste twintig jaar heeft geboekt.'
Naast dit wetenschappelijk werk heeft u een initiërende rol gespeeld in de distributie van bloedplasmaproducten. Denkt u dat die organisatorische kant heeft meegewogen in de keuze van de jury?
'Ik denk het wel. Ik ben zeer nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van de European Plasma Fractionation Association. De EPFA is een netwerk van twaalf Europese, en inmiddels negen mondiale instellingen, zeg maar plasmafabrieken. Ze wisselen kennis uit, werken samen op het gebied van Europese regelgeving. Jaarlijks kraken de aangesloten plasmabanken zo'n 3,5 miljoen liter plasma. Ziekenhuizen kunnen bij hen terecht voor de bestanddelen van bloed die ze nodig hebben.'
Twee vroegere Blundell-laureauten wonnen later de Nobelprijs voor de geneeskunde. U verkeert in zeer goed gezelschap.
(Lacht hard) 'Een enkele grapjas suggereerde al dat de Nobelprijs de volgende stap zou zijn, maar dat is natuurlijk grote onzin. Stel dat Hugo Claus de Nobelprijs voor de literatuur zou winnen, dat betekent dan toch ook niet dat iedere Libris-literatuurprijswinnaar kans maakt op de Nobelprijs, alleen omdat Claus beide prijzen heeft gekregen?'
