Dat er zoveel docenten zouden afkomen op de praktijkdag van het SimQuest-programma, dat hadden prof. dr.Ton de Jong en dr. Wouter Joolingen van Instructietechnologie niet verwacht. Er was ruimte voor vijftig MBO-docenten die op de multi-mediacomputers in het interactieve klaslokaal één en ander konden uitproberen. Maar de inschrijving werd dubbel overschreden zodat in oktober een tweede bijeenkomst op stapel staat. 'Ondanks het grote aantal docenten en de uitgelaten stemming - het was voor hen toch ook een gezellig dagje uit - heeft het systeem zich prima gehouden', aldus De Jong.
Met SimQuest kunnen docenten zelf simulaties en leeromgevingen bouwen. Deze zijn gekoppeld aan de wiskundige vergelijkingen die eraan ten grondslag liggen: bijvoorbeeld een knikker die, onderhevig aan de zwaartekracht, van een schuine helling afrolt of -glijdt.
De Jong: 'De leerling die het programma gebruikt, ziet op het scherm hoe het voorwerp volgens de vergelijking beweegt en versnelt. Hij of zij kan metingen verrichten, over het fenomeen informatie verzamelen, of allerlei oefenvragen - deze kunnen zowel multiple-choice als open zijn - beantwoorden. De leerling krijgt de antwoorden niet voorgekauwd maar moet deze gaan ontdekken door zelf hypothesen op te stellen en experimenten te bedenken. Om het ontdekkend leren te ondersteunen zijn er ook velden voor opdrachten en uitleg.'
De doelstelling van het Servive-project, waarvan SimQuest het resultaat is, was van meet af aan ambitieus: de docent moet zelf een simulatie-omgeving ontwerpen waarbinnen de leerling met 'ontdekkend leren' zijn eigen weg kan vinden. Daarom biedt SimQuest de docent een bibliotheek met allemaal bouwblokken die verschillende dingen kunnen. Met een simpele sleepbeweging kan de ontwerpende docent ze uit de bibliotheek vissen en opnemen in de simulatie-omgeving.
Voor een knikker kan de animatietool voor 'cirkel' worden gebruikt. In het beeld kan een 'thermometer' meelopen die aangeeft hoe snel de knikker beweegt, en een 'klokje' kan de verstreken tijd in seconden aangeven. Verschillende vragen en opdrachten kunnen aan het experiment worden gekoppeld. SimQuest zorgt ervoor dat de diverse bouwblokken logisch zijn gekoppeld en goed samenwerken. De simulatie is uit te breiden en te verfraaien, bijvoorbeeld door het toevoegen van kleuren en allerlei effecten.
De docenten kunnen vanaf het allereerste begin hun programma's opzetten. Er zijn inmiddels modulen voor: elektriciteitsleer, thermodynamica, metaallegeringen, en een waterzuiveringsinstallatie. Gewerkt wordt aan een applicatie voor de glastuinbouw.
Het Octo coördineerde het Servive-project waarin negen groepen uit Nederland, Schotland, Spanje, Frankrijk en Duitsland samenwerkten. De Europese Gemeenschap gaf 2,1 miljoen Ecu subsidie. Het project leverde '377 mens-maanden' werk.
Vooral het gebruikersvriendelijk maken van SimQuest gaf aanleiding tot hoofdbrekens. Het coördinerende werk was voor Octo, dat de leiding over het project voerde, belastend omdat op zes verschillende plaatsen aan het product werd gewerkt.
Van Joolingen: 'We gaan SimQuest niet zelf marktklaar maken. Dat is meer iets voor het Cinop uit Den Bosch dat als partner meewerkte. Als wetenschappers gaan we wel volop verder met SimQuest. Maar dan als hulpmiddel bij ons onderzoek naar ontdekkend leren en naar ontwerpprocessen van docenten. Vier promovendi gebruiken het inmiddels.'
Tot het eind van dit jaar draait SimQuest bij enkele MBO-scholen die het programma in bruikleen hebben. Hoe SimQuest verder gecommercialiseerd wordt, is nog niet duidelijk; via verkoop of via het goedkoop aanbieden van shareware. Gezien de grote opkomst van de MBO-docenten ligt het voor de hand om SimQuest verder uit te ontwikkelen tot een volwaardig instrument ter ondersteuning van het onderwijs. Een uitbreiding naar toepassingsgebieden als economie is goed mogelijk.
