Dit blijkt uit de bevindingen van de visitatiecommissie die de zes opleidingen bestuurskunde in Nederland bekeek. Deze groep deskundigen is 'onder de indruk' van het eindniveau van de afgestudeerden van Leiden, Rotterdam en Twente. Maar ook studenten van de andere opleidingen voeren volgens de commissie terecht de titel van doctorandus.
De laatste jaren is het aantal studenten bestuurskunde flink gedaald. Om het hoofd boven water te houden, hebben de meeste universiteiten hun opleiding verbreed of uitgebreid met allerlei afstudeerrichtingen en specialisaties.
De KUB is daarin zelfs zó ver doorgeschoten, dat het oorspronkelijke karakter van de studie verloren is gegaan. Om die reden kan Beleids- en Organisatiewetenschappen in Tilburg volgens de visitatiecommissie niet meer onder de noemer bestuurskunde worden gekwalificeerd.
Ook Leiden, Rotterdam en Nijmegen hebben allerlei varianten en verkorte programma's bedacht. Die trekken nogal wat overheidsambtenaren met een hbo-diploma die in de avonduren verder willen studeren. In het algemeen heeft de commissie hier veel kritiek op, omdat deze studenten vaak nog eens extra vrijstellingen krijgen op een programma dat al is ingekort.
De extra `kortingen' leiden tot strategisch gedrag van werkende studenten en hbo'ers die direct doorstromen naar de universiteit. Zij zoeken bewust naar de opleiding met het lichtste programma, de meeste vrijstellingen en de minste aandacht voor onderzoek. Bij een aantal universiteiten kunnen
hbo'ers zelfs in anderhalf jaar hun bestuurskunde-bul halen.
De commissie wil dat de bestuurskunde-opleidingen voortaan dezelfde eisen stellen aan hun avondstudenten en andere doorstromers. Daarom moeten zij gezamenlijk afspraken maken over zoiets als een 'universitair minimumprogramma'.
Verder valt het de commissie op dat de voltijdstudies zeer van elkaar verschillen. Waar de één veel aandacht besteed aan algemene economische vakken die 'niet altijd relevant' zijn voor hun studenten, geeft de andere juist wel een 'nadrukkelijke bestuurskundige invulling'. Ook denken de opleidingen verschillend over de verhouding tussen bestuurskunde en bedrijfskunde en de noodzaak van vakken als sociale psychologie of politieke en sociale theorieën. De commissie is geen voorstander van uniformiteit of standaardisatie, maar wil wel dat de vijf meer op één lijn komen.
Plussen en minnen
per opleiding
LEIDEN
Plus:
- evenwichtig programma, gekoppeld aan onderzoek
- begeleiding studenten
- niveau afstudeerders
- aandacht voor vergelijkend, internationaal en ontwikkelingsbestuur
Min:
- studielast propedeuse en tweede jaar is licht
- propedeuse niet selectief genoeg
- te weinig aandacht voor computervaardigheden
- basisprogramma bevat storende herhalingen en mist thema's als organisatie en management
- vrijstellingenregeling is te ruim
- studenten worden laat en onjuist voorgelicht over o.a. studiemogelijkheden
- terugkerende roosterproblemen
- weinig aandacht voor internationalisering
ROTTERDAM
Plus:
- evenwichtig programma
- goede studiegids
- afwisselende werkvormen
- goede begeleiding studenten
- goede propedeuse
- veel aandacht voor internationalisering
- belangrijke bijdrage aan vakgebied
Min:
- studielast propedeuse en tweede jaar is licht
- propedeuse niet selectief genoeg
- nadenken over nieuwe werkvormen en vaardigheden
- te weinig aandacht voor computervaardigheden
- informatie aan studenten kan beter
- vrijstellingenregeling is te ruim
NIJMEGEN
Plus:
- orientatie en selectie propedeuse
- opbouw en niveau programma
- aandacht voor vaardigheden en zelfwerkzamheid studenten
- afwisselende werkvormen
- begeleiding studenten
Min:
- visie op onderwijs kan beter
- aandacht voor praktijk: idem
- vak recht `rammelt', enkele bijvakken kunnen beter
- internationalisering dichter bij huis zoeken
TWENTE
Plus:
- wetenschappelijk niveau opleiding en afstudeerrichtingen c.q. specialisaties
- duidelijke voorlichting
- aandacht voor computerondersteunend onderwijs
- goede tentamens
- samenwerking andere disciplines
- duidelijke stage
- belangrijke bijdrage aan vakgebied
Min:
- oriëntatie en selectie propedeuse niet goed
- tien afstudeerrichtingen is wat veel van het goede
- inhoud programma kan beter
- begeleiding studenten te los van studie
- problemen studeerbaarheid
- voorlichting aan potentiële studenten te ronkend
TILBURG
Zoals gezegd: de opleiding valt niet langer onder de noemer `bestuurskunde' - vinden zowel de commissie als de opleiding. Wel heeft Tilburg 'haar eigen merites', zeker op gebied van beleids- en organisatiewetenschappen.
Plus:
- uitleg doelstellingen aan studenten
- uitbouw eigen soc-wet. propedeuse
- innovatie van de opleiding levert waardevolle bijdragen op
aan het terrein van de bestuurs- en bedrijfskunde
Min:
- wat moet een afgestudeerde nu eigenlijk kennen en kunnen?
Graag dringend uitwerking van eindtermen!
- reguliere studenten vormen de minderheid t.a.v hbo-
doorstromers. Toch negeert de opleiding de verschillen in voorkennis.
- samenwerking met andere vakgroepen komt niet goed uit de verf
- internationalisering: te weinig initiatief - inhoudelijke begeleiding afstudeerprojecten moet beter - onderwijsvernieuwingen graag beter structureren
- werkdruk werd tot nu toe met tijdelijk personeel opgevangen.
Advies: neem structurele maatregelen. Ook graag meer aandacht
aan didactische vaardigheden van personeel.
- studiebegeleiding eerste blok moet beter
